Świętowanie Nowego Roku to czas pełen fajerwerkowych pokazów. Już na kilka dni przed rozpoczyna się ich „testowanie” i zwykle niestety nie kończy się wraz z 31 grudnia. Najwięcej wybuchów słyszy się w sylwestrową noc. Dla psów, które nie są przyzwyczajone do głośnych wystrzałów to zapewne najgorszy dzień w roku. Jeżeli mamy w domu szczeniaka, warto zacząć go przyzwyczajać do różnych nietypowych sytuacji i skorzystać z rad dotyczących socjalizacji. W przypadku dorosłego psa ten proces oswajania się z wybuchami będzie trwał znacznie dłużej, ale na szczęście nie jest niemożliwy.
Sposobów na przetrwanie okresu sylwestrowego jest wiele. Od najbardziej dziwacznych do najbardziej logicznych. Poniżej kilka z nich;

Wcześniejsze przygotowania
1. Cyklicznie puszczać psu odgłosy fajerwerków z domowych głośników – raz na jakiś czas.
Można połączyć to ćwiczenie z zabawą. Jeśli pies np. lubi przeciąganie liną możemy poprosić do pomocy drugą osobę, która włączy nagranie podczas zabawy. Warto zrobić to w momencie, gdy pies będzie najbardziej skupiony na zabawie. Jeżeli spanikuje jak zawsze, nie pocieszajmy go – przecież nic się nie stało.
Inną metodą może być puszczanie nagrania stopniowo coraz głośniej. Zacznijmy zabawę przy najmniejszym poziomu głośności a potem stopniowo go zwiększmy. Najlepiej w odstępach kilkunastogodzinnych. Nie śpieszmy się z przyzwyczajaniem czy uwrażliwianiem psa. Może to wywołać odwrotny skutek!

2. Dużo wcześniej zacznij podawać psu ziołowe preparaty uspokajające.
Dostępne na rynku ziołowe preparaty zmniejszające stres należy podawać z wyprzedzeniem – tylko wtedy mogą zadziałać w sylwestrową noc. Organizm zostanie nasycony środkiem i będzie skuteczniejszy. To bezpieczna metoda, która nie powoduje u psa stanu otępienia ani ubezwłasnowolnienia. Środek taki należy dobrać wspólnie z lekarzem weterynarii i zaplanować jego podanie, na co najmniej kilka dni wcześniej.

Sylwestrowy dzień
1.Umieść psa w zamkniętym pomieszczeniu!
Na wszelki wypadek nie zostawiaj nawet najspokojniejszego psa na dworze czy w pomieszczeniu, z którego może się wydostać. Odgłosy fajerwerków mogą go wystraszyć na tyle, że będzie skłonny pobiec daleko przed siebie bez opamiętania. Taki wystraszony pies może wpaść pod samochód czy najzwyczajniej się zgubić.
2. Przypnij psu identyfikator i wyprowadzaj go tylko na smyczy, na krótki spacer.

Podczas sylwestrowego wyjścia niespodziewany huk także może wystraszyć psa. Odpowiednio oznaczony pies ma większe szanse na odnalezienie! Sposobów oznaczania psa jest wiele a właściwy należy dobrać po poradzie u lekarza weterynarii.
2. Zapewnij psu schronienie.
Jeśli Twój pupil potrzebuje się schować – zapewnij mu bezpieczne, zamknięte miejsce, w którym będzie mógł się schronić. Niech to będzie miejsce, które jest mu znane dobrze na co dzień. Nagła zmiana miejsca na nowe według nas lepsze, bo bardziej ciche może wywołać dodatkowy stres u psa.
3. Zajmij czymś psa.
Warto zaopatrzyć pupila w smakowitą kość czy np. kulę smakulę, która zmęczy i zajmie go na dłużej. Znaczna ilość innych pomysłów na zmęczenie psa przed Sylwestrem jest dostępna w internecie.
4. Pozostaw włączone światło.
Dzięki temu błyski z zewnątrz będą mniej widoczne.
5. Włącz telewizję lub radio.
Dodatkowe dźwięki zminimalizują odgłosy dochodzące zza okna. Kanał muzyczny z relaksującą muzyką rewelacyjnie się sprawdza.
6. Skorzystaj z „lekkich”, w razie konieczności mocnych środków pomocniczych.
Na rynku dostępne są różne preparaty pomagające zminimalizować strach. Można skorzystać z tabletek, żeli, past uspokajających, a także np. z feromonów w adapterze (zasada działania podobna jak w zapachach, które włącza się do kontaktu). Wybierz taki, który będzie najodpowiedniejszy, zasięgnij porady innych psiarzy i opinii w internecie! Każdy preparat podawany psu powinniśmy skonsultować z lekarzem weterynarii.

Organizm kota w 70% składa się z wody. Znajduje się ona w niemal każdej komórce organizmu naszego pupila i odpowiada za wiele ważnych procesów życiowych – od wchłaniania składników pokarmowych po prawidłowe funkcjonowanie nerek. Już utrata 15% wody stanowi śmiertelne zagrożenie dla zwierzęcia. Często jednak zdarza się, że nasze koty niechętnie piją. Jak to zmienić?

Przede wszystkim powinniśmy obalić popularny mit: kot potrzebuje wody, w żadnym wypadku nie mleka. Zwierzęta te z zasady piją niewiele – ok. 50 ml w ciągu doby na kilogram masy ciała (a więc dla 4kg kota jest to zaledwie szklanka wody dziennie!). Koty żyjące na wolności większość zapotrzebowania na płyny pokrywają podczas zjadania upolowanych ofiar. To dlatego w domu niechętnie podchodzą do miski z wodą.

Miski w strategicznych miejscach

Powinniśmy wybrać spokojne miejsce, z dala od kuwety i miski z karmą, których zawartość mogłaby zanieczyścić wodę. Warto pomyśleć o ustawieniu więcej niż jednej miski – być może któraś będzie odpowiadała kotu bardziej, poza tym, – gdy w jednej zabraknie wody (np. rozleje się), kot nadal będzie mógł skorzystać z drugiej. Oczywiście pamiętajmy, że woda musi być zawsze świeża, a miski – regularnie myte.

Nawadnianie jako atrakcja

Wiele kotów lubi pić bieżącą wodę prosto z kranu. W sklepach zoologicznych możemy kupić specjalne poidełka, które działają na podobnej zasadzie. Woda jest w nieustannym ruchu, a dodatkowo urządzenie filtruje ją i schładza, aby nasz kot cały czas miał dostęp do wody najwyższej jakości. Być może ciekawość skłoni naszego pupila do częstszego pobierania płynów?

Mała zachęta

Dobrym pomysłem jest podawanie karm wilgotnych zamiast suchych (mają dużo wyższą zawartość wody), jednak nawet wtedy kot powinien mieć stały dostęp do miski z wodą. Możemy wykorzystać jeszcze inne sztuczki – dodać do wody odrobinę oleju z łososia lub innego, który nada wodzie delikatny, zachęcający kota zapach.

Warto rozważyć również podawanie pupilowi wody mineralnej dla kotów z dodatkiem tauryny i kocimiętki. Taka woda, poza walorami smakowymi zachęcającymi do picia, posiada również substancje, które uzupełniają dietę naszego pupila w niezbędne dla jego organizmu składniki.

Uważaj – może to problem

Koty piją tak niewiele, że czasem zaobserwowanie zmiany jest trudne, jednak warto zwracać uwagę na to, czy nasz kot nie pije nienaturalnie dużo lub mało (może w tym pomóc kontrolowanie zawartości kuwety). Znacznie odbiegające od normy zachowanie, które powtarza się przez dłuższy czas, może być sygnałem problemów zdrowotnych. Nie powinniśmy go ignorować i w razie wątpliwości – skonsultować niepokojące objawy z lekarzem weterynarii.

Co to są kleszcze i dlaczego są tak niebezpieczne dla naszym milusińskich ?!

Kleszcze to pasożyty zewnętrzne a ich aktywność jest zależna od warunków klimatycznych. Sezon rozpoczynają zazwyczaj wczesną wiosną, kiedy kończą się mrozy, a żerują aż do późnej jesieni. Im wyższa temperatura i wilgotność otoczenia tym więcej się ich pojawia.Budzą się już przy temperaturze 7-10 stopni. Do hibernacji wystarczy im temperatura +5 stopni! Dlatego, ze względu na zachodzące zmiany klimatyczne (ciepłe zimy, wilgotne lata) powinno się tak naprawdę zabezpieczać psa przez cały rok.
W Polsce występuje 21 gatunków kleszcza. Na szczęście nie wszystkie są groźne. Najbardziej niebezpieczne dla człowieka i domowych zwierząt są dwa gatunki: kleszcz pospolity (Ixodesricinus) oraz kleszcz łąkowy (Dermacentorreticulatus).

Gdzie jest najwięcej kleszczy?
Wbrew powszechnemu przekonaniu, nie bytują tylko w lasach, możemy je spotkać dosłownie wszędzie. Okupują też przydomowe ogródki, a nawet zwykłe miejskie trawniki i niewielkie zarośla. Oczywiście najchętniej zamieszkują obszary wilgotne, zwłaszcza mieszane lasy liściaste, łąki, polany oraz tereny w pobliżu jezior i rzek. Na krzewach i drzewach żyją przeważnie osobniki dorosłe, larwy preferują trawy.
Zwiększona aktywność kleszczy przypada akurat na godziny typowo spacerowe czyli – ranne około 8 i popołudniowe między 15 a 24. W pozostałym czasie pasożyt unika wysokich temperatur i słońca, aby uchronić się przed wysychaniem. W razie zimna lub suszy zagrzebuje się w ściółce i przechodzi w stan hibernacji. Kleszcza można łatwo złapać i nie ma większego znaczenia czy spacer był długi czy krótki.

Jak kleszcze przenoszą choroby?
Zapłodniona samica, w zależności od gatunku, składa jednorazowo od kilkuset do kilku tysięcy jaj w trawie lub liściach mchu. Ruchliwe larwy wyklute ze złożonych jaj wspinają się na źdźbła trawy i niskie krzewy, skąd łatwo przedostają się na ludzi i zwierzęta. Pasożyty te są tak niewielkie i lekkie (0,8-1mm), że ich obecność jest niewyczuwalna. Jedynie w sytuacji, gdy zegnie się włos pod ich ciężarem podczas przemieszczania się mogą dać o sobie znać.Choroby przenoszone przez kleszcze ( choroby odkleszczowe) to anaplazmoza, babeszjoza, borelioza, gorączka Q, riketsjoza

Wielkość kleszczy w różnych postaciach.
Kleszcz, który znajdzie już swojego pierwszego żywiciela wędruje po jego ciele w poszukiwaniu ciepłego, wilgotnego i dobrze ukrwionego, miękkiego miejsca. Następnie wycina w nim otwór i wprowadza aparat kłująco-ssący pod skórę, aż do naczyń krwionośnych jednocześnie wstrzykując substancję znieczulającą, zwiększającą krzepliwość krwi, dzięki czemu ukłucie jest niewyczuwalne. To właśnie też w tym momencie dochodzi do zarażenia chorobami odkleszczowymi. Kleszcz po najedzeniu zaokrągla się i zwiększa rozmiary swojego ciała aż dziesięciokrotnie a masę stukrotnie!Gdy kleszcz naje się zazwyczaj odpada od ciała swojego żywiciela, aby się przeobrazić i złożyć jaja, może jednak na nim pasożytować nawet kilkanaście lat. Jest niezwykle oporny na głód – larwy mogą przetrwać bez pożywienia około 570 dni, dorosłe postacie nawet ponad 800 dni!

Kleszcz pospolity ‒ samica. Fot. Kacper Kowalczyk

Jak skutecznie chronić psa przed kleszczami?
Podstawą ochrony przed kleszczami jest dokładne przeglądanie sierści psa po każdym spacerze czy wizycie na ogrodzie, nawet, kiedy jest zabezpieczony przed kleszczami odpowiednim środkiem. Na rynku jest wiele preparatów przeciwkleszczowych w różnych postaciach: obroże, kropelki, spraye a ostatnio nawet tabletki. To, na który się zdecydujemy zależy od naszej wygody. Najprościej, ale niestety nie zawsze najtaniej jest założyć psu obrożę ochronną lub podać tabletkę (o ile mamy na to sposób :P). Zakraplanie co kilka tygodni i pamiętanie o braku styczności z wodą przez jakiś czas może być nieco uciążliwe a już na pewno kosztowne w przypadku dużych psów.
Efekty zastosowania różnych preparatów przeciwkleszczowych zależy od odporności kleszczy na substancję czynną zawartą w produkciecech osobniczych czyli organizmu oraz stanu zdrowia naszego psa. Nie wszystkie preparaty będą działać na każdego! Te, które okażą się nieskuteczne dla naszego psa mogą rewelacyjnie sprawdzić się w przypadku innego. Czasem trzeba wypróbować kilka zanim znajdzie się ten najlepszy dla nas. Po jakimś czasie kleszcze w danym rejonie mogą uodpornić się na określony środek. Nie oznacza to, że preparat jest zły i nie będzie działał w innych częściach kraju, tylko, że pasożyty w tej okolicy już na niego nie reagują.

Kleszcz pospolity ‒ samiec, fot. Kacper Kowalczyk

To, że po zastosowaniu ochrony znaleźliśmy kleszcza chodzącego po sierści naszego psa nie oznacza, że preparat nie działa prawidłowo. Może po prostu po chwili odstraszyć lub nawet unieszkodliwić pasożyta zanim znajdzie swoje wymarzone miejsce. Sama obecność kleszcza (nie wbitego) nie jest dla psa zagrożeniem tylko moment wkłucia się i wpuszczenia toksyn. Przed zastosowaniem różnych preparatów powinno się zasięgnąć rady lekarza weterynarii.
Kleszcze – dwa osobniki, przed i po pasożytowaniu na psie. Fot. Przemysław Jahr, Źródło Wikipedia

Wybór środka przeciwkleszczowego.
Zrób wywiad środowiskowy i dowiedz się jaki preparat najczęściej sprawdza się sąsiadom lub tam gdzie się na dłużej wybierasz. Poczytaj o działaniu środków przeciwkleszczowych i zapoznaj się z ich postaciami. Zastanów się jaka forma stosowania będzie dla Ciebie najwygodniejsza ( tabletka, krople, obroża).Oblicz koszty stosowania wybranego preparatu na dłuższą metę. Uwzględnij: długość ochrony, wagę psa oraz zasobność swojego portfela.
Upewnij się, jeśli masz taką możliwość czy Twój pies nie jest uczulony na substancje zawarte w produkcie. Niektóre rasy takie jak np. bordercollie mogą dostać paraliżu w wyniku zastosowania środków opartych na iwermektynie !!
Jeśli Twój pies lubi się kąpać sprawdź czy taka przyjemność nie wpłynie na działanie wybranego przez Ciebie środka. Bezpośrednio po zakraplaniu a także w niektórych obrożach ochronnych pies nie powinien wchodzić do wody, gdyż mogą przestać być nawet w ogóle skuteczne.
Zawsze warto zadać pytanie lekarzowi weterynarii w myśl maksymy iż każde lekarstwo nieprawidłowo stosowane może być zagrożeniem dla życia lub zdrowia naszych milusińskich

Co zrobić gdy pies złapie kleszcza? Jak go usunąć?

Kleszcze najczęściej umiejscawiają się w okolicy: głowy, szyi, pach, pachwin, okolicy odbytu oraz dróg rodnych. Jednym słowem tam gdzie jest łatwy dostęp, jest przyjemnie miękko, ciepło, i może być wilgotno. Na pewno trzeba usunąć go jak najszybciej. Jeśli się jeszcze nie wbił to ściągnąć z sierści i unieszkodliwić a potem najlepiej, dla pewności, spłukać w toalecie. Jeśli już zdążył się wkłuć, a my nie mamy akurat specjalnego narzędzia do wyjmowania gomożemy użyć do tego pincety. Wyciągamy go zdecydowanym ruchem, lekko wykręcając ruchem przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Jeśli rusza wszystkimi czterema parami odnóży oznacza, że wyszedł w całości. Miejsce po ukłuciu można zdezynfekować spirytusem.Najlepiej jednak udać się do najbliższego lekarza weterynarii który zrobi to profesjonalnie.

Jakie objawy mogą nas zaniepokoić po usunięcia kleszcza?
Kleszcze są niebezpieczne, ponieważ mogą przenosić groźne (śmiertelne!) dla psa choroby takie jak: borelioza lub babeszjoza. Dlatego zarówno miejsce po ukłuciu jak i całego psa należy obserwować przez kilka tygodni. Niepokojące objawy mogą wystąpić nawet po miesiącu.
1. zaburzenia łaknienia – np. pies nie chce jeść mimo, że zwykle zjadłby wszystko
2. brunatny mocz
3. utrzymujący się rumień dłużej niż 2-3dni
4. zaburzenia odczuwania temperatury – np. pies w cieniu dyszy z gorąca a na słońcu jest mu wyraźnie zimno
5. gorączka
6. apatia
7. kulawizna
8. trudności w poruszaniu się
9. blade błony śluzowe (np. dziąsła białe jak papier)
10. powiększone węzły chłonne
11. przyspieszony i spłycony oddech

Uwaga ! każdy z tych objawów osobno lub występujące razem są powodem do niepokoju, mogą być objawem jednej z wymienionych chorób i wymagają pilnego kontaktu z lekarzem weterynarii. Wczesna diagnoza chorób odkleszczowych jest jednym z niezbędnych elementów do skutecznego wyleczenia naszego milusińskiego.

Uwaga na leki niebezpieczne dla ras wrażliwych – sprawdź zanim podasz!

Na świecie istnieje wiele ras psów. Każda z nich ma jakieś predyspozycje do występowania konkretnych chorób. Oprócz typowych dla danych ras schorzeń występuje też zbadana wrażliwość na niektóre leki i preparaty. Problem powinien być już dobrze znany wśród hodowców, weterynarzy i właścicieli psów, jednak zdarza się jeszcze, że nie wszyscy o nim wiedzą. Dla tych, którzy dopiero wkraczają w świat opieki weterynaryjnej swojego czworonoga może być to bardzo cenna wiadomość!

Skąd bierze się ta wrażliwość? Jakie są jej objawy? Kilka słów o mutacji genu MDR1.
U niektórych ras psów jakiś czas temu stwierdzono zwiększoną wrażliwość na pewne leki weterynaryjne. Dlaczego jedne mogą być wrażliwe a inne nie? Dzieje się tak za sprawą mutacji genu MDR1, który odpowiada za prawidłowe wchłanianie leków. MDR1 to białko transportowe, które znajduje się na komórkach wyścielających ściany naczyń krwionośnych. Jego rolą jest zatrzymanie leków i związków toksycznych w naczyniach krwionośnych mózgu.Gdy takie białko ulegnie mutacji (uszkodzeniu) traci swoją funkcję i nie pełni już roli bariery krew-mózg. Wszystkie nieodpowiednie substancje bez przeszkód przedostają się do tkanki mózgowej a to może prowadzić do wystąpienia ciężkich objawów neurotoksycznych takich jak zaburzenie motoryki – czyli problemy z poruszaniem się i koordynacją, zawroty, wymioty, silne ślinienie, śpiączki a nawet śmierci.

Lista udokumentowanych substancji które mogą być niebezpieczne
Lista substancji niebezpiecznych jest wciąż uaktualniania. Udokumentowane substancje podzielono na dwie grupy. Pierwsza zawsze wywołuje nadwrażliwość, natomiast druga może ją spowodować, ale nie musi.
Substancje powodujące problemy neurotoksyczne
1. leki przeciw pasożytnicze i przeciw kleszczowe:
Iwermektyna (Ivermectin), Selamektyna (Selamectin), moksydektyna (Moxidectin), Doramectina, Abamectina, Milbemycin, Emodepside.
2. leki uspokajające i przeciwbólowe:
Acepromazyna (Acepromazine), Butorphanol, Morfina (Morphine) , Buprenorphine, Fentanyl,
3. leki nasercowe:
Digoksyna (Digoxin) , Digitoxine, Diltiazem,

4. leki przeciwbiegunkowe:
Loperamid (Loperamide), Imodium, Loperal, Cimetidine
5. leki immunosupresyjne:
Cyclosporina, Tacrolimus
6. antybiotyki:
Erytromycina (Erythromycin), Doksycyklina (Doxycycline), Sparfloxacina
7. leki hormonalne:
Oestradiol, octan medroxyprogesteronu,
8. leki onkologiczne:
Vincristine, Vimblastine, Mitoxantrone, Dactinominine, Doxorubicin
9. sterydy:
Dexamethasone, Hydrocortisone
Substancje, przy których mogą wystąpić problemy neurotoksyczne
Domperidone, Etopozyd (Etoposide), Mitoksantron (Mitoxantrone), Ondansetron (Ondansetron), Paklitaksel (Paclitaxel), RyfampicynaRifampicin),
Wrażliwe rasy psów
W tabeli poniżej została przedstawiona lista ras wrażliwych oraz częstotliwość występowania zmutowanego genu u każdej z nich. Nie każdy pies danej rasy musi być chory. Może być np. nosicielem, albo być w tej grupie szczęśliwców, którzy są po prostu zdrowi.

Nazwa rasyCzęstotliwość występowania [%]
Owczarek australijski 50%
Miniaturowy owczarek australijski 50%
BorderCollie < 5%
Owczarek szkocki długowłosy 70 %
Owczarek angielski 15 %
Owczarek niemiecki 10 %
Pozostałe rasy pasterskie 10 %
Whippet długowłosy 65 %
McNab 30 %
Krzyżówki ras 5 %
Owczarek staroangielski 5 %
Owczarek szetlandzki (Sheltie) 15 %
SilkenWindhound 30 %

Jak sprawdzić czy mój pies jest zdrowy?
Mutację genu MDR1 można wykryć za pomocą automatycznego testu DNA. Jako materiał do badań trzeba dostarczyć próbkę krwi lub tzw. wymaz policzkowy. Wynik badania jest gotowy po 3-4 dniach roboczych po nadesłaniu próbki. Badanie można wykonać w większości lecznic weterynaryjnych a koszt waha się od 120 do 200 zł.

Co zrobić jeśli mój pies jest wrażliwy na jakąś substancję?
Koniecznie zapisać nazwę tej substancji w książeczce zdrowia psa. Zawsze przypominać o tym lekarzowi weterynarii podczas stosowania jakichkolwiek środków. Ta informacja może uratować życie Twojemu pupilowi !!!!.

Źródła:
– http://http://pieskiesprawy.pl
– http://www.laboklin.pl
– http://www.vetmed.wsu.eu

Jak najlepiej żywić naszego psa?

Każdy właściciel karmi swojego psa na swój sposób. Jedni są zwolennikami karm gotowych (mokrych, suchych, do zalewania), inni poszukują diet, które będą bliższe naturalnemu żywieniu, a Ci, którzy mają czas serwują swojemu podopiecznemu nawet pyszne domowe posiłki.
Najwygodniejszą formą podawania pokarmu zawsze pozostaje jednak karma gotowa. Jej różnorodność na rynku jest ogromna. Producenci oferują pokarmy o różnym składzie, smaku, cenie, jakości i przeznaczeniu. To co łączy każdego, kto decyduje się na taki sposób karmienia to odwieczny problemem: jak karmić psa? Karmą suchą czy mokrą? A może „raz tak a raz tak”?
Łączenie karmy suchej i mokrej wydaje się proste. Właściciele raz dają porcję karmy suchej wg ilości jaką zaleca producent a raz porcję karmy mokrej wg.. no właśnie. Najczęściej wg uznania, jeśli stosują ją jako dodatek. Jeśli jest główną karmą sytuacja jest odwrotna.
Porównanie karm
Najważniejszym składnikiem, który różni te dwie karmy jest zawartość wody. Wilgotność karm suchych to zwykle 8-9%, w karmach wilgotnych często przekracza 75%. Oznacza to, że pies, aby pokryć swoje zapotrzebowanie na pokarm musi zjeść znacznie więcej karmy wilgotnej (objętościowo) niż karmy suchej.
Psy często preferują pokarm wilgotny i wiele z nich chętniej zabiera się do jedzenia karmy mokrej niż suchej. Prawdopodobnie jest to spowodowane tym, że puszki po prostu pachną intensywniej a to właśnie w pierwszej kolejności zapach decyduje o atrakcyjności pokarmu.
Porównując skład obu tych rodzajów karm okazuje się, że ich łączenie nie jest wcale tak proste jak się wydaje.

W 100 gramach karmy suchej dla psa znajduje się przeciętnie około 23% białka, 14% tłuszczu i około 48% węglowodanów, czyli około 370 kcal energii. Natomiast w taka sama ilość karmy puszkowej przeciętnie zawiera 7% białka, 6% tłuszczu i 3% węglowodanów, czyli około 90 kcal energii. Stosunek energii karmy suchej do karmy mokrej to ok. 1:4! Czyli pies, który potrzebuje 370 kcal energii musi zjeść 100 g karmy suchej, albo 400 g karmy puszkowej.
Zmiana karmy
Przestawiając psa z karmy suchej na mokrą lub odwrotnie trzeba pamiętać o różnicy w ilości (objętościowo) jaką się podaje. Pies przyzwyczajony do zjadania dużych porcji karmy puszkowej będzie domagać się dokładnie takiej samej objętość karmy suchej, niezależnie od jej wartości energetycznej. W takiej sytuacji właściciel będzie odnosić wrażenie, że zwierzę „chodzi głodne” i trzeba mu dosypać jedzenia.
Natomiast pies o zapotrzebowaniu 370 kcal, któremu właściciel ma ochotę mieszać karmę, musi dziennie zjadać 50 g karmy suchej 
i 200 g karmy puszkowej, a nie równe ilości. Niestety wielu właścicieli o tym fakcie nie wie, bądź nie zwraca na to uwagi i stąd występujący problem otyłości u psów Polsce. Z raportu dotyczącego żywienia zwierząt wynika jednoznacznie, że psy otrzymujące jednocześnie karmę suchą i mokrą, są najbardziej narażone na nadwagę i otyłość.
W stosowaniu karm gotowych ważny jest przede wszystkim umiar oraz przestrzeganie zaleceń producenta. Coraz częściej na opakowaniach pojawiają się zasady przeliczania karmy suchej na wilgotną, co znacznie ułatwia ustalenie porcji, bez ryzyka pojawienia się nadwagi.
Przy zakupie nowej karmy zawsze należy pamiętać o stopniowym wprowadzaniu pokarmu tak, aby żołądek zdążył się przyzwyczaić. Bowiem, nagła zmiana diety może stać się przyczyną dolegliwości ze strony układu pokarmowego np. w postaci biegunki lub wymiotów.

Aby sprawdzić czy naszemu pupilowi będzie smakować wybrany przez nas pokarm najlepiej jest poprosić lekarza weterynarii o tzw. pakiety próbne lub po prostu mniejsze opakowanie produktu.

Źródła:
http://psiesprawy.pl
Materiały konferencyjne (dr hab. Michał Jank)
Magazyn Cztery Łapy, Karmimy z głową, 2010

Dlaczego decydujemy się na psa? Przeczytaj zanim staniesz się właścicielem.

Posiadanie psa, niezależnie od rasy, wiąże się z ogromną odpowiedzialnością. Powodów, dla których człowiek decyduje się na zakup psa jest naprawdę wiele a każdy z nich pełni jakąś rolę w wyborze. Istotne jest jednak to, aby przed podjęciem decyzji odpowiednio uporządkować wszystkie kryteria. Najlepiej w taki sposób, aby priorytetem stały się te, które faktycznie pozwolą prawidłowo dopasować odpowiednią rasę do siebie. Kierowanie się tymi niewłaściwymi przy doborze rasy może okazać się fatalne w skutkach.
Człowiek, który kiedykolwiek posiadał psa, często uważa, że jego życie jest bez niego niekompletne. Pies zapewnia towarzystwo, darzy bezinteresowną miłością i czułością a także zwiększa poczucie bezpieczeństwa. Pobudki, jakie skłaniają człowieka do nabycia psa towarzyszącego mogą być bardzo różnorodne i nie zawsze właściwe. Te najczęściej występujące to: samotność, zachcianka, moda, prestiż, bezpieczeństwo.

„Ludzie samotni, nie mający z jakiejś przyczyny życia towarzyskiego, biorą sobie psa, czując potrzebę pokochania – i doświadczenia radości z psiego uczucia”. Kontakt z psim przyjacielem pozwala im odprężyć się, zmniejszyć niepokój i przygnębienie, zapewnia dobre samopoczucie. Pies nie ocenia, można na niego przelać swoje uczucia – zastępuje drugą osobę. Ludzie często traktują psa jako członka rodziny, a czasem nawet jak własne dziecko.
Wiele osób decyduje się na zakup zwierzęcia pod wpływem chwili lub zauroczenia. Psy często występują jako bohaterzy w filmach, serialach czy mają swój udział w znanych programach. Ludzie jednak nie zdają sobie sprawy ile czasu i pracy trzeba poświęcić na takie wyszkolenie. Nierzadko okazuje się, że potem są rozczarowani, ponieważ sądzili, że jeżeli kupią identycznego psa (tej samej rasy) to również będzie tak utalentowany i sprawny jak ten z telewizji.
Czasami decydując się na zakup psa, rodzice chcą spełnić oczekiwania dziecka, bądź nauczyć je odpowiedzialności. Tak jak w przypadku ludzi samotnych, pies staje się wtedy ulubieńcem i najlepszym przyjacielem. Niestety zdarza się też, że kupują zwierzę po prostu w formie prezentu. Natychmiastowe zaspokojenie potrzeby posiadania psa może okazać się wtedy fatalne w skutkach dla całej rodziny. Po krótkim czasie, gdy szczeniak pogryzie ulubione buty czy trzeba wyjść z nim na spacer w deszczową pogodę staje się kłopotliwy.
Jednym z powodów dla których człowiek może zapragnąć psa jest też moda i/lub prestiż. W dzisiejszych czasach jest wiele ras, które wyróżniają się na tle innych pod względem wyglądu. Dodatkowo prawie co roku pojawia się moda na kolejną. Są też inne popularne cały czas. Najczęściej modna rasa, zostaje wybrana głównie w celu zaimponowania i podniesienia swojego prestiżu społecznego wśród otoczenia. Niestety w takiej sytuacji nie liczy się tak bardzo charakter, temperament czy potrzeby psa, lecz jego unikatowy wizerunek. Zwierzę zamiast być przyjacielem i towarzyszem staje się ozdobą lub tylko dodatkiem. Zdarza się, że właściciele traktują psy jak lalki i ubierają je wyłącznie dla własnej przyjemności.

Pies jak dziecko (źródło: Instagram / ralphie_the_newf_and_the_boss)

Innym powodem dla którego ludzie chcą posiadać psa jest zapewnienie własnego poczucia bezpieczeństwa. W zależności od potrzeby pies może pełnić rolę stróża lub obrońcy. Należy jednak pamiętać, że nie każdy pies nadaje się do tych zadań. Istnieją rasy stworzone do zupełnie innych celów tak jak na przykład bordercollie – pozbawione agresji, łagodne do ludzi. Taka rasa nie sprawdzi się w roli psa obronnego ani stróżującego, ponieważ jest stworzona do pracy z ludźmi w innym charakterze. Borderto pies pomocnik, który z zasady ma być łagodny dla człowieka i stanowić wsparcie na przykład podczas pasienia owiec.

Pozytywne oddziaływanie psa na psychikę człowieka
O tym, że pies jest najlepszym przyjacielem człowieka, słyszał każdy. O to, dlaczego tak jest, zapytało już wielu naukowców i dzięki temu dysponujemy obecnie badaniami, które dowodzą licznych pozytywnych skutków posiadania psa. Szczególnie dużo zalet wiąże się z psychiką człowieka, co jest wyjątkowo istotne w obecnych czasach. Stres w pracy i życiu osobistym, szybkość życia i wiele innych czynników nie pozwala nam na prawdziwy odpoczynek i relaks, a to nie wpływa dobrze na nasze zdrowie psychiczne. Jest to jednak dużo łatwiejsze, jeśli opiekujemy się psem, ponieważ sama jego obecność wpływa na nas kojąco.
Jakie są inne pozytywne skutki posiadania psiego przyjaciela?
• Szczęście wiele badań udowodniło, że osoby, które opiekują się psem są bardziej szczęśliwe, potrafią cieszyć się życiem, a ich codzienność jest radośniejsza,
• Kontakt ludzie potrzebują relacji z innymi i nie chcą czuć się samotni, a to zapewnia im towarzystwo psa, który wysłucha, przytuli się, po prostu będzie,
• Dotyk głaskanie psa, rozmowa z nim, wzajemny dotyk przyczyniają się do zmian naszego nastroju, uspokajają i wpływają na pozytywne zmiany w organizmie (więcej o wpływie psa na zdrowie niżej),
• Bezpieczeństwo kolejna podstawowa ludzka potrzeba, którą zaspokaja pies: w towarzystwie czworonoga człowiek odnajduje przyjaciela i obrońcę,
• Nowe znajomości nawiązywanie nowych kontaktów jest zdecydowanie ułatwione, jeśli mamy psa: mamy więcej okazji, aby spotkać interesujących ludzi na spacerze, zacząć rozmowę z innymi właścicielami albo po prostu porozmawiać z miłośnikami zwierząt,
• Opieka nad kimś pielęgnacja swojego towarzysza i odpowiedzialność za niego także dobrze wpływa na naszą psychikę i przeciwdziała lękom oraz stanom depresyjnym.
Nieocenioną zaletą posiadania psa jest również fakt bezwarunkowej miłości, którą pies nam ofiarowuje. Dzięki temu wiele działań nabiera sensu, a świat wydaje się piękniejszy bo przecież ktoś nas kocha i mamy dla kogo żyć to najlepszy argument, dlaczego psy są dobrymi przyjaciółmi człowieka!

Pies a rozwój strefy emocjonalnej
Relacje międzyludzkie często wywołują w nas silne emocje, a samo przebywanie z innymi ludźmi, choćby bliskimi, również wpływa na naszą psychikę. Badania dowodzą, że towarzystwo psa uspokaja i pozwala się wyciszyć. Równocześnie przebywanie z psem, nauka wzajemnych reakcji i odpowiedzialności za drugą istotę rozwija nasze emocje. Jest to szczególnie ważne wśród dzieci, które przebywając z czworonogiem, uczą się nawiązywać kontakty i pokazywać swoje emocje, co będzie miało dobry skutek w ich dorosłym życiu.

Wpływ na zdrowie: odporność na stres i sprawność fizyczna
Stały kontakt z psem niesie ze sobą wiele zalet dla naszego zdrowia. Wiele badań naukowych wykazało, że samo przebywanie w towarzystwie zwierząt pozwala spowolnić tętno i zmniejszyć ciśnienie krwi. Dzięki temu nasz odpoczynek będzie szybszy i efektywniejszy. Dodatkowym atutem jest również zwiększenie odporności na stres. Dzieje się tak z powodu unikalnych reakcji w organizmie, które zachodzą w czasie naszego kontaktu z psem.
Ponadto posiadanie psa wiąże się z codziennymi spacerami a to nie pozostanie bez wpływu na naszą kondycję fizyczną. Podczas przechadzek i biegów nabędziemy lepszej sprawności, co pozytywnie wpłynie na cały nasz organizm, a to z kolei będzie miało swój pozytywny oddźwięk w wielu innych aspektach naszego życia.
Dobry wpływ psów na zdrowie człowieka potwierdzają także efekty terapii z udziałem psów. Dogoterapia jest powszechnie stosowana w wielu chorobach dziecięcych, a lekarze potwierdzają, że osoby posiadające psa często dochodzą do zdrowia szybciej niż inni.

Czy wiesz, że… mózg człowieka i psa działa podobnie?
Badania przeprowadzone na grupie ludzi i psów wykazały, że nasze mózgi podobnie reagują na emocje. Podczas wysłuchiwania różnych dźwięków: płaczu, skowytu, śmiechu czy radosnego szczekania w mózgach ludzi i psów rozświetlały się te same części. świadczy to o tym, że czworonogi, podobnie jak ludzie reagują na emocje i odbierają je w podobny sposób. Potwierdza to fakt, że pies może stać się najlepszym przyjacielem człowieka. Zrozumie nasz smutek, ale także wykorzysta naszą radość, aby się wspólnie pobawić.
Decyzja o przyjęciu nowego domownika zmusza do podjęcia konkretnego wyboru. Najważniejsze jest, aby wybrać taką rasę, która będzie odpowiadać upodobaniom, możliwościom oraz warunkom panującym w domu przyszłego właściciela.

Źródła:
http://psiesprawy.pl
http://krakvet.pl
http://demotywatory.pl

Przed zabiegiem operacyjnym (znieczuleniem ogólnym/narkozą) prosimy o:

1. Wykonanie:
– badania ogólne KRWI – szczególnie u zwierząt powyżej 7 roku życia lub wykazujących jakiekolwiek oznaki choroby,
– badania OGÓLNEGO MOCZU przy podejrzeniu choroby układu moczowego,
– badania kardiologicznego i EKG, szczególnie u zwierząt powyżej 7 roku życia lub przy

jakichkolwiek objawach chorobowych;
– badania RTG klatki piersiowej, jeśli usuwana ma być zmiana o charakterze nowotworowym,
– WYNIKI PRZEPROWADZONYCH BADAŃ BEZWZGLĘDNIE NALEŻY OMÓWIĆ Z LEKARZEM NA PRZED PLANOWANYM ZABIEGIEM OPERACYJNYM !
– BADANIA NALEŻY WYKONAĆ NIE WCZEŚNIEJ NIŻ TYDZIEŃ PRZED ZABIEGIEM OPERACYJNYM, aby nie straciły na aktualności

Celem wykonania tych badań jest wyłącznie zapewnienie pacjentowi warunków do prawidłowego przejścia przez niekiedy trudny zabieg operacyjny oraz minimalizacja ryzyka związanego z zabiegiem.

2. Zgłoszenie lekarzowi
– znanych Państwu problemów zdrowotnych występujących u zwierząt spokrewnionych z Państwa zwierzęciem,
– wcześniej przeprowadzonych zabiegów operacyjnych i przebiegu znieczuleń ogólnych związanych z nimi,
– cech nietolerancji wysiłkowej/szybkiego męczenia się i kaszlu,
– niechęci do przyjmowania pokarmu; dotyczy to szczególnie KOTÓW; zwierzę niejedzące gorzej zniesie zabieg chirurgiczny i być może wymaga jeszcze przed zabiegiem dożywiania lub kroplówek,

3. Zabranie wszystkich wyników wykonanych badań ze sobą; nasz lekarz operujący (patrz kadra) zapewne będzie chciał je jeszcze sprawdzić,

4. Nie podawanie pokarmu zwierzęciu na minimum 12 godzin przed zabiegiem,

5. Podawanie wody do woli i odstawienie jej na godzinę przed zabiegiem,

6. Rozważenie zasadności
– usunięcia kamienia nazębnego z użyciem aparatu ultradźwiękowego,
– wszczepienia mikroczipa identyfikacyjnego,
– oczyszczenia uszu,
– usunięcia zawartości zatok okołoodbytowych,

Powyższe czynności wiążą się z dodatkową opłatą;
Wykonywane są tylko, jeśli nie pociągają za sobą dodatkowego, jakiegokolwiek zagrożenia dla zwierzęcia.

7. Dostarczenie zwierzęcia o wcześniej ustalonej godzinie wraz z jego posłaniem lub innymi znanymi mu przedmiotami,

Odebrać zwierzę po zabiegu będą Państwo mogli dopiero po wybudzeniu ze znieczulenia ogólnego, o godzinie wcześniej ustalonej z lekarzem.
Na ogół dzwonimy do opiekunów, kiedy zwierzę zaczyna wybudzać się ze znieczulenia ogólnego.

Opiekunowie zwierząt dostają od nas zalecenia pooperacyjne na piśmie. Wtedy też na ogół następuje umówienie ewentualnego podania antybiotyku po zabiegu.

.

1. Identyfikacja za pomocą MIKROCZIPU.
Mikroczip musi spełniać następujące wymogi: (zgodnie z załącznikiem Ia Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 438/2010 nr 438/2010 z dnia 19 maja 2010 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 998/2003 w sprawie wymogów dotyczących zdrowia zwierząt, stosowanych do przemieszczania zwierząt domowych o charakterze niehandlowym)
Standardowy system identyfikacji elektronicznej oznacza pasywne, przeznaczone wyłącznie do odczytu urządzenie identyfikujące o częstotliwości radiowej (»transponder«):
-zgodne z normą ISO 11784 i wykorzystujące technologię HDX lub FDX-B
– możliwe do odczytania przez czytnik zgodny z normą ISO 11785.
Tatuaże (wyraźnie czytelne) są metodą identyfikacji zwierząt, która akceptowana była do dnia 3 lipca 2011 r. Po tym okresie jedyną, obowiązującą podczas przemieszczania, metodą znakowania psów, kotów i fretek jest oznakowanie mikroczipem. Jednakże, Komisja Europejska wyjaśnia, iż zwierzęta oznakowane czytelnym tatuażem przed ww. datą, mogą być w dalszym ciągu przemieszczane zgodnie z obowiązującymi przepisami i takie znakowanie jest traktowane jako zgodne z zapisami art. 4 rozporządzenia (WE) 998/2003, jeśli w czasie przemieszczania towarzyszyć im będzie dowód, potwierdzający oznakowane tatuażem przed dniem 3 lipca 2011 r.
2. Szczepienia przeciwko wściekliźnie.
Szczepienie uzyskuje ważność po upływie 21 dni od jego dokonania w przypadku pierwszego szczepienia wykonanego u zwierzęcia w wieku powyżej 3 miesiąca życia (Decyzja Komisji Nr 2005/91/WE z dnia 2 lutego 2005r. ustanawiająca okres, po którym szczepienie przeciwko wściekliźnie uważa się za ważne). W przypadku kolejnych szczepień przeprowadzanych regularnie w odstępach wskazanych w odpowiedniej sekcji paszportu (dawki przypominające), szczepienie uzyskuje ważność w dniu podania dawki przypominającej szczepionki.
Więcej informacji o szczepieniu: http://www.wetgiw.gov.pl/files/4079_Szczepienie-przeciwko-wsciekliznie.pdf. Data szczepienia nie może być wcześniejsza niż data wprowadzenia mikroczipu zwierzęcia.

3. Muszą posiadać paszport, wystawiony przez upoważnionego lekarza weterynarii.
Rejestry lekarzy upoważnionych do wystawiania paszportów dla psów, kotów i fretek prowadzą właściwe okręgowe rady lekarsko-weterynaryjne. Listy lekarzy upoważnionych do wystawania paszportów dla zwierząt domowych w poszczególnych województwach są dostępne na stronie internetowej Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej pod adresem www.vetpol.org.pl.

4. Wymagania dodatkowe
W przypadku podróży na terytorium następujących krajów: WIELKA BRYTANIA, IRLANDIA, FINLANDIA, MALTA u psów dodatkowo obowiązuje profilaktyka przeciwko tasiemcom Echinococcus multilocularis preparatem zawierającym praziquantel lub inną substancję farmakologicznie czynną, która sama lub w połączeniu posiada udowodnione właściwości ograniczania obciążania dojrzałymi i niedojrzałymi postaciami pasożyta Echinococcus multilocularis u odpowiednich gatunków żywicieli. Profilaktyka przeciwko tasiemcom winna zostać przeprowadzona w okresie nie dłuższym niż 120 godzin, ale nie krótszym niż 24 godziny przed datą ich planowanego wprowadzenia do tych państw członkowskich (Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) nr 1152/2011 z dnia 14 lipca 2011 r. uzupełniające rozporządzenie (WE) nr 998/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do zdrowotnych środków zapobiegawczych w celu kontroli zarażenia Echinococcus multilocularis u psów).

5. Transport zwierząt w celach komercyjnych lub w przypadku przemieszczania zwierząt w liczbie 5 lub więcej sztuk – dodatkowo zwierzętom winno towarzyszyć świadectwo zdrowia wystawione przez urzędowego lekarza weterynarii. Więcej na ten temat: http://www.wetgiw.gov.pl/files/4294_ZASADY-HANDLU-PSY-KOTY-FRETKI.pdf

6. Wymagania szczególne.
UWAGA! Przed wyjazdem należy upewnić się czy poniższe informacje nie zostały zaktualizowane (wiele z nich pochodzi ze stron internetowych władz weterynaryjnych kraju docelowego), a dodatkowe wymagania dotyczące przemieszczania zwierząt nie zostały zmienione. Informacje te stanową jedynie poglądowe uzupełnienie do ogólnie obowiązujących przepisów, w związku z czym Główny Inspektorat Weterynarii nie ponosi odpowiedzialności w przypadku, gdy są one już nieaktualne.
Zwierzętom gatunków chronionych, objętych Konwencją Waszyngtońską (CITES), winny towarzyszyć stosowne dokumenty, w zależności od gatunku. Organem właściwym do udzielenia informacji w tej sprawie jest MINISTERSTWO ŚRODOWISKA.
SZCZEGÓŁOWE DANE DOTYCZĄCE POSZCZEGÓLNYCH KRAJÓW:
AUSTRIA
http://bmg.gv.at/home/Schwerpunkte/Reiseinformationen/Reisen_nach_Oesterreich/aus_EU_Staaten/
BELGIA
Przemieszczanie na terytorium Belgii zwierząt młodszych niż trzymiesięczne i niezaszczepionych przeciwko wściekliźnie jest możliwe pod warunkiem, że pochodzą z kraju wolnego od wścieklizny (zgodnie z definicją OIE) i towarzyszy im oświadczenie hodowcy, że zwierzę/-ta pozostawały w miejscu urodzenia bez kontaktu z dzikimi zwierzętami, mogącymi być źródłem zakażenia lub towarzyszy im matka, od której są cały czas zależne, oraz jeśli jest zaopatrzone w paszport [zgodnie z definicją OIE, Polska NIE jest krajem wolnym od wścieklizny].
W przypadku ptaków utrzymywanych jako zwierzęta towarzyszące, nie ma szczególnych wymagań odnośnie wwozu, jeśli pochodzą z krajów członkowskich, pod warunkiem, iż nie pochodzą z regionów objętych restrykcjami związanymi z wysoce zaraźliwą ptasią grypą lub rzekomym pomorem drobiu (choroba Newcastle).Gołębie wprowadzane na terytorium Belgii muszą zostać zaszczepione przeciwko paramyksowirozie co najmniej 3 tygodnie przed podróżą. Zakazana jest sprzedaż psów z kopiowanymi uszami i/lub ogonami, jak również nie mogą one brać udziału w wystawach. Natomiast nie ma zakazu wprowadzania ich na terytorium Belgii jako psów towarzyszących swoim właścicielom w podróży.
http://www.health.belgium.be/eportal/AnimalsandPlants/travellingwithyourpets/index.htm
Informacje dotyczące przemieszczania o charakterze komercyjnym/ handlowym:
http://www.wetgiw.gov.pl/files/4294_ZASADY-HANDLU-PSY-KOTY-FRETKI.pdf
BUŁGARIA
http://www.nvms.government.bg/index.php
CYPR
Nie ma możliwości wwozu na terytorium Cypru zwierząt w wieku poniżej 111 dni.
Dodatkowe informacje na stronie internetowej:
http://www.moa.gov.cy/moa/vs/vs.nsf/vs07_en/vs07_en?OpenDocument
CZECHY
1. Psy, koty i fretki poniżej 3 miesiąca życia, nie zaszczepione przeciwko wściekliźnie, mogą być przemieszczane na terytorium Czech, jeśli towarzyszy im paszport oraz:
– pisemne oświadczenie hodowcy, potwierdzające, iż zwierzęta przebywały do czasu wyjazdu w miejscu urodzenia oraz nie miały kontaktu z dzikimi zwierzętami (nie były narażone na zakażenie wścieklizną), lub towarzyszy im matka, od której w dalszym ciągu są zależne.
Nie ma żadnego zakazu uwzględniającego przemieszczania psów z przyciętymi uszami i/lub ogonami na terytorium Czech. Jednakże, importowane psy (tak samo jak psy w Czechach) z przyciętymi uszami nie mogą być wystawiane ani nie mogą brać udziału w konkursach. Przycinanie uszu w Czechach jest zakazane, jedynie jest możliwe z przyczyn zdrowotnych. Natomiast przycinanie ogonów u psów nie jest zakazane, może być wykonane przez kompetentną osobę, w okresie do 8 dnia życia. W przypadku długotrwałego utrzymywania (ponad 3 miesiące) psów (z wyłączeniem pobytów wakacyjnych), nowy właściciel powinien skontaktować się z lokalnymi władzami miasta/gminy w celu rejestracji oraz uiszczenia opłat (warunki różnią się w zależności od miasta/gminy, niektóre władze wymagają oznakowania psów za pomocą mikroczipu). W przypadku dalszego utrzymywania i hodowli (z wyłączeniem pobytów wakacyjnych) tzw. „gatunków zwierząt, które wymagają specjalnej opieki” potrzebne jest pozwolenie na trzymanie takich gatunków zwierząt na terytorium Czech. Gatunki tych zwierząt są określone w prawie krajowym. Pozwolenie na utrzymywanie „zwierząt, które wymagają specjalnej opieki” jest wydawane przez lokalne władze weterynaryjne na podstawie kontroli na miejscu.
W przypadku ptaków towarzyszących (z wyjątkiem drobiu) w ilości nie przekraczającej 5 sztuk nie ma specjalnych wymagań. Zalecane jest posiadanie świadectwa zdrowia, wystawionego przez lekarza weterynarii prywatnej praktyki potwierdzającego wykonanie badania klinicznego na 24 godziny przed podróżą.
W przypadku więcej niż 5 sztuk ptaków oraz w przypadku gołębi konkursowych mają zastosowanie warunki dla handlowego przewozu zwierząt (ptakom powinno towarzyszyć świadectwo zdrowia, wystawione przez urzędowego lekarza weterynarii (ptaki inne niż gołębie – zgodnie z Art. 7 Dyrektywy 92/65/EWG, gołębie- zgodnie z warunkami określonymi przez Dyrektywę 90/539/EWG). W przypadku innych gatunków zwierząt towarzyszących wykazanych w części C Załącznika I Rozporządzenia Nr 998/2003 (bezkręgowce – z wyjątkiem pszczół i skorupiaków, ozdobne ryby tropikalne, płazy, gady lub ssaki – gryzonie i króliki domowe), nie ma szczególnych wymagań. Zalecane jest posiadanie świadectwa zdrowia, wystawionego przez lekarza weterynarii prywatnej praktyki potwierdzającego wykonanie badania klinicznego na 24 godziny przed podróżą. Odnośnie gatunków zwierząt, dla których wymagane jest świadectwo CITES nie ma określonych dodatkowych wymagań weterynaryjnych. W zależności od gatunku niezbędna jest stosowna dokumentacja. www.svscr.cz http://www.svscr.cz/index.php?art=1559
DANIA
Ogólne informacje:
http://www.uk.foedevarestyrelsen.dk/ImportExport/Travelling_with_pet_animals/Forside.htm
Wwóz psów, kotów i fretek młodszych niż 3 miesiące życia – możliwy na wniosek, po spełnieniu określonych wymogów: http://www.uk.foedevarestyrelsen.dk/ImportExport/Travelling_with_pet_animals/Dogs_cats_ferrets/puppies_kittens .htm
Ptaki:
http://www.uk.foedevarestyrelsen.dk/ImportExport/Travelling_with_pet_animals/Birds/Forside.htm
Inne zwierzęta: http://www.uk.foedevarestyrelsen.dk/ImportExport/Travelling_with_pet_animals/Other_pets/forside.htm
ESTONIA
http://www.vet.agri.ee/?op=body&id=387
Młode psy, koty i fretki, nieszczepione przeciwko wściekliźnie nie mogą być wprowadzane z Polski na terytorium Estonii.
FINLANDIA
http://www.evira.fi/portal/en/evira/publications/?a=view&productId=71
FRANCJA
Zakazany jest wwóz do Francji zwierząt domowych w wieku poniżej 3 miesięcy i niezaszczepionych przeciwko wściekliźnie.
http://agriculture.gouv.fr/transport http://agriculture.gouv.fr/animaux-dengereux
We Francji istnieją 2 kategorie psów dużych ras uznane przez prawodawstwo francuskie jako niebezpieczne:
1) psy w typie pitbull terrier oraz w typie „boerbull” (rasa nie zatwierdzona przez FCI, pochodząca z RPA); psy z nimi spokrewnione i nie posiadające rodowodu- ich wprowadzanie do Francji jest zabronione.
Utrzymywanie we Francji psów tej kategorii wymaga uzyskania zezwolenia.
2) psy ras dużych, w odniesieniu do których świadectwo lub rodowód mogą uzasadniać wpis do księgi rodowodowej
– wyglądem podobne do psów z 1 kategorii
– wprowadzanie psów tej kategorii jest dozwolone, jednak potrzebne jest uzyskanie zezwolenia na utrzymywanie psów tej kategorii.
Wprowadzanie psów z obciętymi uszami do celów innych niż na sprzedaż jest dozwolone. Jednakże we Francji obowiązuje zakaz obcinania uszu u psów w celach innych niż lecznicze. Obowiązuje również zakaz prezentacji psów z obciętymi uszami.
Zakazane jest wprowadzanie zwierząt naczelnych przez osoby prywatne.
Ptakom oraz innym zwierzętom towarzyszącym swoim właścicielom musi towarzyszyć świadectwo wydane przez lekarza weterynarii, zaświadczające, iż pochodzą one z terytoriów, na których nie występują choroby właściwe dla danego gatunku oraz że są w dobrym stanie zdrowia. Właściciel musi poświadczyć, iż zwierzęta nie są przeznaczone na sprzedaż.
Gołębie muszą być zaszczepione przeciwko chorobie Newcastle.
http://agriculture.gouv.fr/Animaux-de-compagnie
GRECJA
Tatuaże są dopuszczalną metodą identyfikacji dla zwierząt starszych niż 3 miesięczne. Dla szczeniąt jedyną akceptowaną metodą identyfikacji jest oznakowanie mikroczipem.
Ptakom towarzyszącym swoim właścicielom w podróży winno towarzyszyć świadectwo zdrowia wydane przez urzędowego lekarza weterynarii.
Zwierzętom wymagającym świadectwa CITES powinny towarzyszyć stosowne dokumenty wydane przez właściwe władze miejsca pochodzenia/miejsca wyjazdu.
Dla innych zwierząt towarzyszących nie są wymagane żadnych specjalnych dokumentów, chyba, że zostaną wprowadzone restrykcje dotyczące zdrowia zwierząt.
Wszelkie dodatkowe informacje dostępne są na oficjalnej stronie greckich władz weterynaryjnych w zakładce „movement of pet animals” w angielskiej wersji językowej strony: www.minagric.gr.
HISZPANIA
http://www.marm.es/es/ganaderia/temas/sanidad-animal-e-higiene-ganadera/normativa-zoosanitaria-para-introducir-en-espana-animales-de-compania/default.aspx
HOLANDIA
Dozwolony jest wwóz zwierząt domowych w wieku poniżej 3 miesiąca życia do Holandii, które nie są zaszczepione przeciwko wściekliźnie. Poprawnie wypełniony paszport oraz ustne oświadczenie właściciela przekazane kontrolującemu, że szczenięta nie miały kontaktu z dzikimi zwierzętami i nie były narażone na zakażenie wścieklizną, będą wystarczające.
Od dnia 1 stycznia 2009r. wszystkie rasy psów są dopuszczone do wwozu do Holandii, z wyjątkiem psów wykazujących agresywne zachowanie podczas wykonywania oficjalnej kontroli. W Holandii obowiązuje zakaz przycinania uszu i ogonów u psów. Import psów z przyciętymi ogonami i uszami z krajów, w których taki zakaz nie obowiązuje, jest w dalszym ciągu dozwolony. Jednak, takie zwierzęta nie są dopuszczone do targów/pokazów oraz nie mogą być wystawiane na sprzedaż.W zasadzie wszystkie gatunki zwierząt mogą być wwożone z innych państw członkowskich UE. Oczywiście zwierzęta chronione mogą być importowane tylko ze specjalnym zezwoleniem i muszą im towarzyszyć stosowne dokumenty.Dla ptaków trzymanych jako zwierzęta towarzyszące, nie ma szczególnych wymagań odnośnie importu, a paszport lub świadectwo zdrowia nie są wymagane. Jednakże, w przypadku transportu więcej niż 5 sztuk, zastosowanie mają przepisy Dyrektywy 92/65.
Dla zwierząt gatunków chronionych (CITES), potrzebne jest obowiązujące na terenie UE świadectwo, lub jeśli wymagane inne dokumenty. Jeśli zwierzę z gatunku objętego Konwencją Waszyngtońską (CITES) nie jest wskazane w Załączniku A Rozporządzenia 338/97, wystarczy okazanie dowodu legalnego pochodzenia zwierzęcia. Możliwe jest, aby dodatkowe przepisy krajowe Holandii miały zastosowanie do pewnych zwierząt gatunków chronionych w Holandii. www.vwa.nl
IRLANDIA
Przemieszczanie z Polski na terytorium Irlandii psów, kotów i fretek, niezaszczepionych przeciwko wściekliźnie JEST NIEDOZWOLONE! OZNAKOWANIE TYLKO MIKROCZIPEM! Szczegółowe informacje dostępne są na stronie irlandzkich służb weterynaryjnych: http://www.agriculture.gov.ie/pets/requirementforentryorre-entryofdogscatsandferretsfromanothereumemberstateandcertainothereuropeancountriesandterritories/
LITWA
Psy, koty i fretki poniżej 3 miesiąca życia, nie zaszczepione przeciwko wściekliźnie, mogą być przemieszczane na terytorium Litwy, jeżeli towarzyszy im paszport oraz przebywały do czasu wyjazdu w miejscu urodzenia oraz nie miały kontaktu z dzikimi zwierzętami (nie były narażone na zakażenie wścieklizną) lub towarzyszy im matka, od której w dalszym ciągu są zależne.Wprowadzanie na terytorium Litwy psów używanych do walk (Pit Bull Terrer, Bandog Mastiff), krzyżówek tych psów oraz krzyżówek psów ras uznawanych za niebezpieczne krzyżówki: American Staffordshire Terrier, Staffordshire Bull Terrier, American Buldog, Argentinian Fighting Dog, Brazylian Mastiff/Brazylian Fighting Dog, Turkish Kantal Dogs, Caucasian Shepherd Dog, South Russian Sheppherd Dog) jest zabronione. W celu otrzymania zezwolenia na nabycie, utrzymywa

nie, hodowlę i handel psami ras uznawanych za niebezpieczne (American Staffordshire Terrier, Staffordshire Bull Terrier, American Buldog, Argentinian Fighting Dog, Brazylian Mastiff/Brazylian Fighting Dog, Turkish Kantal Dogs, Caucasian Shepherd Dog, South Russian Sheppherd Dog), należy zwrócić się do właściwego Urzędu Miasta w przeciągu 5 dni, jednakże właściciel psa musi być pełnoletni (18 lat) i posiadać rodowód zwierzęcia.Nie ma zakazu wprowadzania psów z kopiowanymi uszami i/lub ogonami na terytorium Litwy. Jednakże, zabiegi chirurgiczne zmieniające wygląd zwierzęcia i/lub wykonywane ze względów innych niż zdrowotne (w szczególności kopiowanie uszu i/lub ogonów, podcinanie strun głosowych, usuwanie pazurów i usuwanie kłów) są zabronione, z wyjątkiem przypadków, gdy lekarz weterynarii zadecyduje o konieczności wykonania takiego zabiegu. Ptaki towarzyszące, w ilości nie przekraczającej 5 sztuk, nie muszą posiadać żadnych dokumentów, z wyjątkiem ptaków z rodziny papug, którym musi towarzyszyć świadectwo pochodzenia i muszą być oznakowane.
Gołębiom przemieszczanym na targi, pokazy, wystawy i zawody musi towarzyszyć świadectwo zdrowia wydane przez urzędowego lekarza weterynarii poświadczające, iż zwierzęta pochodzą z regionów wolnych od chorób zakaźnych ptaków, zwierzęta zostały zbadane w dniu wysyłki oraz są zdrowe i są zdolne do podróży.Zwierzętom, dla których wymagane jest świadectwo CITES, powinny towarzyszyć stosowne dokumenty, w zależności od gatunku. Informacje dotyczące przemieszczania zwierząt towarzyszących na terytorium Litwy można uzyskać pod adresem: www.vet.lt e-mail: vvt@vet.lt
LUKSEMBURG
http://www.gouvernement.lu/
ŁOTWA
W przypadku przewożenia zwierząt młodszych niż trzymiesięczne i niezaszczepionych przeciwko wściekliźnie, zwierze musi być zaopatrzone w paszport oraz oświadczenie właściciela, że zwierze pozostawało w miejscu urodzenia bez kontaktu z dzikimi zwierzętami mogącymi być źródłem zakażenia lub towarzyszy im matka, od której są cały czas zależne.
Na Łotwie zabronione jest utrzymywanie jako zwierząt towarzyszących oraz ich wprowadzanie na terytorium państwa zwierząt jadowitych i drapieżnych, ssaków naczelnych, ssaków morskich oraz zwierząt, które wymagają karmienia żywymi ssakami ciepłokrwistymi.
Dodatkowe informacje dotyczące przemieszczania zwierząt towarzyszących dostępne są na stronie internetowej: www.pvd.gov.lv
MALTA
Przemieszczanie z Polski na terytorium Malty psów, kotów i fretek, niezaszczepionych przeciwko wściekliźnie JEST NIEDOZWOLONE! OZNAKOWANIE TYLKO MIKROCZIPEM!. Przywóz na Maltę psów w typie pitbull terrier, tosa inu, dogo argentyno, fila brazileiro jest niedozwolone. (określenie „w typie” oznacza, że nie muszą to być psy rasowe) Za wprowadzenie na teren Malty takich psów grożą konsekwencje prawne, a także odebranie i poddanie psa eutanazji. http://vafd.gov.mt/pet-travel-scheme
NIEMCY
Psy, koty i fretki poniżej 3 miesiąca życia, nie zaszczepione przeciwko wściekliźnie, mogą być przemieszczane na terytorium Niemiec, jeśli towarzyszy im matka lub, oprócz paszportu, zaopatrzone są w pisemne oświadczenie właściciela, że przebywały do czasu wyjazdu w miejscu urodzenia oraz nie miały kontaktu z dzikimi zwierzętami. Decyzję o możliwości wjazdu i wydanie zezwolenia na wjazd z młodym zwierzęciem leży w kompetencji i mocy właściwych władz landu. Zalecane jest skontaktowanie się z właściwymi władzami weterynaryjnymi landu wjazdu do Niemiec.Rasy powszechnie uznawane za niebezpieczne, a w szczególności psy ras oraz ich krzyżówek: Pit Bull Terrier American Staffordshire Terrier Staffordshire Bull Terrier Bull Terrier, a także psy innych ras, które mogą być uznane za niebezpieczne (określone w prawie każdego landu) lub psy wykazujące zachowania agresywne, nie mogą być w Niemczech utrzymywane bez zezwolenia. Właściwe władze landu opracowały szczegółowo wymagania dla osób utrzymujących ww. rasy oraz warunki utrzymywania psów tych ras. Generalnie, nie ma możliwości wjazdu na pobyt stały do Niemiec z psami należącymi do jednej z ww. ras. Jedynie w przypadku wjazdu na pobyt czasowy istnieje taka możliwość, jednakże należy przed wyjazdem zasięgnąć informacji w tym zakresie u właściwych władz landu. Zezwolenia wydawane są przez kompetentne władze federalne miejsca przeznaczenia. Listę właściwych władz poszczególnych landów, informacji można znaleźć pod adresem internetowym: www.bmelv.de/cae/servlet/contentblob/435882/publicationFile/VeterinaerwesenObersteLandesbehoerden.pdf
Nie ma zakazu przemieszczania na terytorium Niemiec psów z kopiowanymi uszami i/lub ogonami. Jednakże, właściwe władze mogą dokonywać kontroli w tym zakresie w przypadku podejrzenia, iż psy zostały wywiezione z Niemiec, w celu kopiowania uszu i/lub ogonów, a następnie przywiezione z powrotem. W Niemczech zabroniona jest amputacja jakichkolwiek części ciała zwierząt kręgowych, z wyjątkiem sytuacji wynikających ze względów zdrowotnych. Psy myśliwskie, jeżeli nie ma przeciwwskazań lekarskich oraz jeśli jest to wymagane ze względu na kierunek użytkowy, nie są objęte tym zakazem. Zabronione jest również wystawianie psów, których części ciała zostały całkowicie, lub częściowo amputowane, w szczególności uszy i ogony. Zakaz ten nie dotyczy, jeśli zabieg amputacji został wykonany przed 1 września 2001 r.
Dozwolone jest przemieszczanie do 3 sztuk królików i/lub do 3 sztuk ptaków (z wyjątkiem drobiu oraz papug i papużek)- bez zezwolenia na przemieszczanie w celach turystycznych. W przypadku papug i papużek zezwolenie nie jest wymagane, jeśli ptakom towarzyszy świadectwo zdrowia (ważne przez 10 dni od daty wystawienia), wystawione przez urzędowego lekarza weterynarii poświadczające, iż zwierzęta są zdrowe oraz w stadzie pochodzenia nie notowano chorób przenoszonych przez papugi i papużki w ciągu ostatnich 30 dni. Przy przewozie więcej niż 3 sztuk, wymagane jest świadectwo zdrowia zgodne z Załącznikiem E Dyrektywy 92/65/EWG. http://www.bmelv.de/DE/Startseite/startseite_node.html
PORTUGALIA
Psy i koty poniżej 3 miesiąca życia, nie zaszczepione przeciwko wściekliźnie, mogą być przemieszczane na terytorium Portugalii, jeżeli są zaczipowane i jeśli oprócz paszportu, towarzyszy im matka, od której są w dalszym ciągu zależne oraz której paszport zaświadcza, iż jest oznakowana mikroczipem (ew. tatuażem) oraz została zaszczepiona przeciwko wściekliźnie i że szczepienie jest ważne. Nie jest dozwolony wwóz w celach handlowych, w celu odstąpienia innemu właścicielowi lub też bezpośredniego przekazania rodowodowych psów następujących ras oraz ich krzyżówek: Tosa Inu, Fila Brasileiro, American Pitbull Terrier, Dogo Argentino, Staffosrdshire Bull Terrier, Staffosrdshire Terrier Americano, Rottweiler. Natomiast przed wprowadzeniem psów rodowodowych w celach hodowlanych wymagane jest uzyskanie wcześniejszego zezwolenia władz weterynaryjnych Portugalii.
Podróżowanie w celach z psami tych ras jest dopuszczone, jednakże, jeśli pobyt w Portugalii będzie dłuższy niż 4 miesiące – zwierzę będzie musiało być poddane zabiegowi sterylizacji bez względu na płeć. Lekarz weterynarii, który wykona zabieg wystawi zaświadczenie, iż ten konkretny pies/suka zostało wysterylizowane. Na zaświadczeniu podany będzie numer mikroczipu oraz data wykonania zabiegu.
Przed wyjazdem na terytorium Portugalii z psem z kopiowanymi uszami i/lub ogonem (lub innymi amputowanymi częściami ciała), należy zaopatrzyć się w zaświadczenie wydane przez lekarza weterynarii potwierdzające, iż zabieg amputacji części ciała został wykonany z przyczyn zdrowotnych lub inną przyczynę amputacji części ciała. Zaświadczenie takie winno być potwierdzone przez urzędowego lekarza weterynarii.
Pozostałe zwierzęta towarzyszące wymienione w rozporządzeniu(WE) Nr 998/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r. w sprawie wymogów dotyczących zdrowia zwierząt, stosowanych do przemieszczania zwierząt domowych o charakterze niehandlowym i zmieniającego Dyrektywę Rady 92/65/EWG (bezkręgowce- z wyjątkiem pszczół i skorupiaków, ozdobne ryby tropikalne, płazy, gady, ptaki- z wyjątkiem drobiu lub ssaki – gryzonie i króliki domowe) muszą być identyfikowane i posiadać świadectwo zdrowia wystawione przez urzędowego lekarza weterynarii, zaświadczające, iż zwierzęta nadają się do podróży i nie wykazują objawów klinicznych chorób właściwych dla danego gatunku zwierzęcia.Zwierzętom gatunków chronionych, objętych Konwencją Waszyngtońską (CITES), winny towarzyszyć stosowne dokumenty, w zależności od gatunku. Ptaki towarzyszące swoim właścicielom w podróży muszą być oznakowane oraz winno im towarzyszyć świadectwo zdrowia wystawione przez urzędowego lekarza weterynarii, zaświadczające, iż zwierzęta:
– pochodzą z gospodarstw, w których nie odnotowano przypadków ptasiej grypy w ciągu ostatnich 30 dni przed wysyłką;
– pochodzą z gospodarstw lub regionów, które nie są objęte restrykcjami w związku ze zwalczaniem rzekomego pomoru drobiu (choroba Newcastle);
– dodatkowo, ptaki z rodziny papug: nie pochodzą z gospodarstw lub nie miały kontaktu ze zwierzętami pochodzącymi z gospodarstw, w których odnotowano przypadki ornitozy. Okres zakazu od ostatniego odnotowanego przypadku i zakończenia okresu leczenia wynosi 2 miesiące. W celu uzyskania dodatkowych informacji należy kontaktować się: veterinaria@mail.telepac.pt
RUMUNIA
Psy, koty i fretki poniżej 3 miesiąca życia, nie zaszczepione przeciwko wściekliźnie, mogą być przemieszczane na terytorium Rumunii, jeżeli jeśli towarzyszy im paszport oraz przebywały do czasu wyjazdu w miejscu urodzenia oraz nie miały kontaktu z dzikimi zwierzętami (nie były narażone na zarażenie wścieklizną) lub towarzyszy im matka, od której w dalszym ciągu są zależne.
Krajowe prawodawstwo rumuńskie, regulujące utrzymywanie niebezpiecznych lub agresywnych psów, określa obowiązki dotyczące właścicieli psów i warunki utrzymywania psów takich ras. http://www.madr.ro/
SŁOWACJA
http://www.svps.sk/
SŁOWENIA
Psy, koty i fretki poniżej 3 miesiąca życia, nie zaszczepione przeciwko wściekliźnie, mogą być przemieszczane na terytorium Słowenii, jeżeli są zaczipowane oraz towarzyszy im paszport. Młode zwierzęta przebywały do czasu wyjazdu w miejscu urodzenia oraz nie miały kontaktu z dzikimi zwierzętami (nie były narażone na zarażenie).
W miejscach publicznych psy powinny być prowadzane na smyczy, a psy wykazujące zachowania agresywne powinny mieć kaganiec.
Na terytorium Słowenii zakazane jest kopiowanie uszu i ogonów, jednakże nie ma zakazu wprowadzania psów z kopiowanymi uszami i/lub ogonami.
Gołębie przewożone na terytorium Słowenii na wystawy lub wypuszczane na loty winny zostać zaszczepione przeciwko rzekomemu pomorowi drobiu (choroba Newcastle).
http://www.vurs.gov.si/en/for_citizens/pet_animals/
SZWECJA
Przemieszczanie z Polski na terytorium Szwecji psów, kotów i fretek młodszych, niezaszczepionych przeciwko wściekliźnie JEST NIEDOZWOLONE! (szczepienie dokonywane po upływie 3 miesiąca lub 13 tygodnia życia). http://www.jordbruksverket.se/swedishboardofagriculture/engelskasidor/animals/import/dogscatsandferrets/importfromeucountriesandcountrieswitheuconditions.4.295b2341134f64e5d6280001082.html
WĘGRY
Wprowadzanie na terytorium Węgier niezaszczepionych zwierząt domowych w wieku poniżej 3 miesiąca, możliwy jest tylko w celach niekomercyjnych i w przypadku kiedy zwierzęta posiadają paszport i świadectwo weterynaryjne „Dla niekomercyjnego importu psów i kotów domowych poniżej 3 miesiąca życia i nie zaszczepionych, z innych państw członkowskich lub krajów trzecich wjeżdżających do Republiki Węgier”.
Pit Bull Terriery, psy w typie tej rasy oraz jej krzyżówki, uznawane są jako rasy niebezpieczne i nie jest możliwy ich wwóz na terytorium Węgier (zgodnie z prawodawstwem węgierskim). Ponadto, psy innych ras mogą być również uznane przez właściwe władze jako niebezpiecznie, jeśli powoduje obrażenia u ludzi i innych zwierząt.
W przypadku zwierząt towarzyszących innych niż psy, koty czy fretki (gryzonie, ptaki, gady, płazy), nie ma żadnych restrykcji, jednak dobrze jest zaopatrzyć się przed wyjazdem w świadectwo zdrowia, poświadczające, iż zwierzę jest zdrowe i zdolne do podróży.
Zwierzęta gatunków niebezpiecznych mogą być wwożone na terytorium Węgier po uzyskaniu zgody właściwych władz.
Dodatkowe informacje można uzyskać pisząc pod adresy: pallosl@oai.hu, martonl@oai.hu, schmidta@oai.hu http://www.fvm.hu/
WŁOCHY
Przemieszczanie na terytorium Republiki Włoskiej psów, kotów i fretek w wieku poniżej 3 miesiąca życia, nieszczepionych przeciwko wściekliźnie, JEST NIEDOZWOLONE
http://www.salute.gov.it/speciali/piSpeciali.jsp?id=57
WIELKA BRYTANIA
Przemieszczanie z Polski na terytorium Wielkiej Brytanii psów, kotów i fretek, niezaszczepionych przeciwko wściekliźnie JEST NIEDOZWOLONE! OZNAKOWANIE TYLKO MIKROCZIPEM! Zwierzę może wjechać na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej jedynie zatwierdzoną przez DEFRA trasą i korzystając z usług zatwierdzonego przewoźnika (lista zatwierdzonych tras wjazdu i autoryzowanych przewoźników dostępna jest dostępna na stronie internetowej brytyjskich służb weterynaryjnych: http://www.defra.gov.uk/wildlife-pets/pets/travel/pets/routes/
W przypadku, gdy zwierzę zostało najpierw zaszczepione przeciwko wściekliźnie a potem zidentyfikowane (mikroczip), szczepienie przeciwko wściekliźnie powinno zostać powtórzone po zaczipowaniu zwierzęcia, jednakże ze względów zdrowotnych, nie wcześniej niż w 21 dni po ostatnim szczepieniu.
W Wielkiej Brytanii zabronione jest utrzymywanie psów w typie: Pit Bull Terrier, Japanese Tosa, Dogo Argentino, Fila Brasileiro, a także ich krzyżówek.
Więcej informacji i opis typów psów, których posiadanie, jak również wwóz do Wielkiej Brytanii jest objęte zakazem, można znaleźć pod adresem: http://www.defra.gov.uk/wildlife-pets/pets/dangerous/
W odniesieniu do gatunków wymienionych w Części C Załącznika I rozporządzenia (WE) Nr 998/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r. w sprawie wymogów dotyczących zdrowia zwierząt, stosowanych do przemieszczania zwierząt domowych o charakterze niehandlowym i zmieniającego Dyrektywę Rady 92/65/EWG, nie są określone wymagania weterynaryjne ani dokumenty wymaganych do wjazdu do Zjednoczonego Królestwa dla królików domowych lub gryzoni (świnki morskie, chomiki, myszy, szczury, gerbile i szynszyle).
Szczegółowe informacje dotyczące zasad wwozu dla królików i gryzoni można odnaleźć pod adresem: http://www.defra.gov.uk/wildlife-pets/pets/travel/pets/other-animals/
Nie ma określonych wymagań weterynaryjnych dla zwierząt bezkręgowych, gadów lub płazów i mogą być przemieszczane do Zjednoczonego Królestwa, jeśli towarzyszy im właściciel oraz oświadczenie lekarza weterynarii lub właściciela, potwierdzające, iż zwierzęta są zdrowe zdolne do podróży.
Więcej informacji dotyczących zasad wwozu dla bezkręgowców, gadów lub płazów – zwierząt towarzyszących, można odnaleźć pod adresem http://www.defra.gov.uk/wildlife-pets/pets/travel/pets/other-animals/
Ptaki „towarzyszące” wjeżdżające na terytorium Wielkiej Brytanii z innego państwa członkowskiego nie muszą posiadać pozwolenia. Jednakże, inne są zasady wwozu ptaków trzymanych w niewoli, jak gołębie wypuszczane na loty lub ptaki drapieżne, oraz różne są zasady wwozu ptaków z rodziny papug, ze względu na możliwość przenoszenia przez te ptaki ornitozy. Szczegółowe informacje dotyczące zasad wwozu ptaków towarzyszących, utrzymywanych w niewoli można odnaleźć w zakładce Informacja dla Importerów (Importer Information Note) pod adresem: http://www.defra.gov.uk/animal-trade/imports-non-eu/iins/live-animals/iins-birds/iin-pbeu-1/
W przypadku wwozu ptaków towarzyszących, właściciel zwierzęcia musi złożyć wniosek o pozwolenie na wwóz, które wydawane jest przez Departament for Agriculture and Rural Development, Dundonald Mouse, Upper Newtownards Road, Belfast BT4 3SB, Northern Ireland, UK; tel. 0044- (0) 28 9052 4999. W przypadku wątpliwości można skontaktować się z: pettravel@ahvla.gsi.gov.uk

.

Warunki podróżowania z psami, kotami i fretkami do Brazylii

W celu przywozu do Brazylii roślin i żywych zwierząt, podróżny przedstawić powinien w Ambasadzie do legalizacji świadectwo fitosanitarne lub świadectwo zdrowia wydane w obszarze pochodzenia rośliny lub zwierzęcia. W przypadku psów i kotów podróżny powinien, dodatkowo, przedstawić świadectwo szczepienia przeciwko wściekliźnie.

Jeśli pragniesz podróżować do Brazylii ze swoim zwierzęciem domowym (psem, kotem lub ptakiem), Brazylijskie prawo wymaga spełnienia następujących procedur przed odjazdem:

1. powinieneś otrzymać od autoryzowanego weterynarza:
(a) świadectwo zdrowia zwierzęcia (potwierdzające, że na 10 dni przed odjazdem, zwierzę jest zdrowe i nie istnieją choroby zakaźne na obszarze pochodzenia zwierzęcia) i
(b) świadectwo szczepienia przeciwko wściekliźnie; świadectwa mogą być wydane przez weterynarza w jednym dokumencie;

2. zarówno świadectwo zdrowia, jako i świadectwo szczepienia przeciwko wściekliźnie, powinny być zalegalizowane przez Polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych;

3. złóż świadectwo zdrowia oraz świadectwo szczepienia przeciwko wściekliźnie w Ambasadzie Brazylii w celu ich legalizacji (patrz „Legalizacja Dokumentów”). Nie ma kwarantanny zwierząt domowych w Brazylii. Opłata konsularna za legalizację każdego świadectwa wynosi USD 20,00.

Warunki podróżowania z psami, kotami i fretkami do Szwajcarii
W związku z tym, że Polska figuruje na szwajcarskiej liście państw, w których w tzw. warunkach zurbanizowanych panuje wścieklizna, przy wwozie psów lub kotów na teren Szwajcarii wymagane są:
• zgoda Szwajcarskiego Federalnego Urzędu ds. Weterynarii,
• świadectwo szczepień przeciwko wściekliźnie oraz odpowiednie znakowanie w formie tatuażu względnie mikrochip.
Zwierzęta mogą spełnić te kryteria najwcześniej w wieku 7 miesięcy (szczepienia przeciwko wściekliźnie wykonane przed 3 miesiącem życia nie są uznawane).
Podanie o wwóz zwierząt powinno być wysłane do Szwajcarskiego Federalnego Urzędu ds. Weterynarii minimum 3 tygodnie przed planowanym terminem wwiezienia (faks: 0041 (0)31 3238522 lub e-mail: import.export@bvet.admin.ch). Wwóz zwierząt z odciętymi uszami i ogonami jest zakazany. Zwierzęta mogą być na granicy poddane kontroli weterynaryjnej.

Non-commercial movement the pet animal (dog, cat or ferret) within the EU
Conditions
In order to be moved into a Member State from another Member State, the following conditions must be met:
Marking – The pet animal (dog, cat or ferret) must be marked by the implantation of a transponder (see technical specifications in Annex II to Regulation (EU) No 576/2013)
Vaccination against rabies – The pet animal (dog, cat or ferret) must be vaccinated against rabies by an authorised veterinarian in accordance with Annex III to Regulation (EU) No 576/2013, as follows:
• the animal was at least 12 weeks old at the date the vaccine was administered,
• the date of administration of the vaccine does not precede the date of marking or reading of the transponder,
• the period of validity of the vaccination starts not less than 21 days from the completion of the vaccination protocol for the primary vaccination, and any subsequent vaccination was carried out within the period of validity of the preceding vaccination.
Treatment against Echinococcusmultilocularis – The pet animal (dog only) must, prior to entering Finland, Ireland, Malta or the United Kingdom, or Norway, be treated against the parasite Echinococcusmultilocularis in accordance with Commission Delegated Regulation (EU) No 1152/2011, as follows:
• the treatment must be administered by a veterinarian within a period of not more than 120 hours and not less than 24 hours before the time of scheduled entry
• the treatment must be certified by the administering veterinarian in the relevant section of the passport
Passport and declaration – The pet animal (dog, cat or ferret) must be accompanied by:
• a passport (see model in Part 1 of Annex III to Commission Implementing Regulation (EU) No 577/2013)
o completed and issued by an authorised veterinarian
o documenting the alpha-numeric code displayed by the transponder or the tattoo, the details of the vaccination against rabies, and where applicable, the details of the treatment against Echinococcusmultilocularis.
• a written declaration signed by the owner, in the case where the movement of the animal is carried out under the responsibility of a natural person who has authorisation in writing from the owner to carry out the non-commercial movement of the animal on behalf of the owner, and within not more than five days of the owner’s movement.

Exceptions
Regarding the number of pet animals moved – Where pet animals (dogs, cats or ferrets) are moved in a number of more than five and the conditions to derogate are not met, the animals are to comply with the animal health conditions applicable to trade in the Union.
Regarding the marking – Member States shall authorise the movement into their territory of dogs, cats and ferrets marked by a clearly readable tattoo if applied before 3 July 2011.
Regarding the vaccination against rabies – Member States may authorise the movement into their territory of young dogs, cats and ferrets which are less than 12 weeks old and have not received an anti-rabies vaccination or are between 12 and 16 weeks old and have received an anti-rabies vaccination, but 21 days have not elapsed since the completion of the vaccination protocol for the primary vaccination against rabies.
In that case, the animals must be accompanied by either:
• a declaration of the owner (drawn up in accordance with the model set out in Part 1 of Annex I to Regulation (EU) No 577/2013) attached to the passport stating that from birth until the time of dispatch, the animals have had no contact with wild animals of species susceptible to rabies, or
• their mother on whom they still depend and from the passport of their mother it can be established that the mother received before their birth a valid anti-rabies vaccination.
Regarding the treatment against the tapeworm Echinococcusmultilocularis – Dogs moving directly between Finland, Ireland, Malta or the United Kingdom are exempted from the treatment against the tapeworm Echinococcusmultilocularis.
Regarding the passport – The movement into a Member State from another Member State of a pet animal (dog, cat or ferret) accompanied by a health certificate shall be authorised if carried out within the validity of such document.

Dr n. wet Piotr Jurka, Specjalista chorób psów i kotów, Warszawa.
Babeszjoza u psów

Jest to choroba pasożytnicza przenoszona przez kleszcze w sezonie trwającym od marca do września. Pasożyty te znajdowano u wielu gatunków zwierząt oraz u ludzi. Jeśli nie będzie leczona może wywołać silne osłabienie a nawet śmierć.

Morfologia

Babeszjoza jest chorobą wywoływaną przez pierwotniaki należące do rodziny Babesiidae. U psów występuje najczęściej Babesia canis. Wymaga do swojego rozwoju kleszczy.

Cykl rozwojowy

Przenosicielami babeszjozy u psów są kleszcze z gatunku Ixodidae (kleszcze właściwe ). Cykl życiowy kleszczy ( trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy, a nawet kilku lat ) stwarza doskonałe warunki do zwiększania ich liczby w środowisku. Ich rozmnażanie jest ściśle skorelowane z temperaturą otoczenia, wilgotnością oraz obecnością żywicieli. W Polsce zaobserwowano różną liczebność kleszczy w zależności od warunków atmosferycznych. Kleszcze mogą również wywołać zmiany w organizmie żywiciela spowodowane samym żerowaniem na nim, takie jak: wprowadzanie neurotoksyn, niedokrwistość, objawy alergiczne, immunosupresja. Stwarza to lepsze warunki do namnażania się pasożytów w organizmie psa.

Objawy kliniczne

Okres inkubacji wynosi od 10 do 21 dni od momentu, kiedy kleszcz rozpoczyna żerowanie. Stwierdzono, że młode i stare osobniki są bardziej podatne na pełny rozwój choroby. Objawy są ściśle uzależnione od takich czynników jak: wiek, rasa, stres (odgrywa bardzo znaczącą rolę), uzyskana odporność od matki, stymulacja przez endotoksyny.

W fazie ostrej – przez okres 2-3 dni występuje gorączka (39,8-41 C), zobojętnienie, utrata apetytu, nastroszenie włosa ,oraz silne osłabienie. W moczu może występować krew, co objawia się ciemnym zabarwieniem moczu. Obserwuje się również drżenie mięśni. Kał jest suchy i często zawiera krew.
Faza chroniczna choroby charakteryzuje się mniejszym nasileniem objawów klinicznych. Gorączka trwa nie dłużej jak kilka godzin, lekka żółtaczka obejmuje właściwie tylko błony śluzowe j. ustnej oraz spojówki, występuje anemia i osłabienie. Mogą pojawić się zmiany w układzie krążenia: obrzęki, przekrwienia, wodobrzusze. Notowano też przypadki zapalenia żołądka i jelit, zapalenia dziąseł, duszności, nieżytowego zapalenia górnych dróg oddechowych. Ze strony układu nerwowego mogą wystąpić objawy porażeń, drżeń mięśni, padaczki, czasami przypominają do złudzenia objawy wścieklizny. Niektórzy badacze stwierdzali obecność zmian w oczach – zapalenia rogówki, zapalenia naczyniówki. Zdarza się również i tak, że po ostrych objawach trwających kilkanaście godzin następuje pozorne wyleczenie , spowodowane zniknięciem pasożytów z krwi obwodowej. Co 1-3 tygodni może występować nasilenie choroby objawiające się podwyższoną temperaturą oraz osłabieniem.

Diagnozowanie babeszjozy

Możliwe jest na podstawie objawów klinicznych oraz wykonania badania krwi. W przypadku stwierdzenia przez właściciela zmienionego zabarwienia moczu, zażółcenia błon śluzowych, ogólnego osłabienia, niechęci do jedzenia i picia należy natychmiast udać się do najbliższego lekarza weterynarii. Nie należy takiej wizyty odwlekać, gdyż możliwość wyleczenia jest ściśle związana z czasem jaki upłynie od zainfekowania organizmu. Im dłuższy czas upłynie tym mniejsze szanse na wyleczenie.

Zapobieganie

W sezonie występowania kleszczy czyli w naszych warunkach od początku marca do końca września zabezpieczyć organizm naszego pupila przed kleszczami. Mogą to być preparaty w postaci łatwych do podania małych plastikowych ampułek do wylewania na skórę karku zwierzęcia lub w postaci sprayu. Preparaty te dostępne są u każdego lekarza weterynarii. Jednorazowe podanie zapobiega występowaniu kleszczy u naszego psiaka przez okres jednego miesiąca. Szczególnie jest to niezbędne gdy wyjeżdżamy na Mazury lub na działkę, gdzie nasz zwierzak jest znacznie narażony na kontakt z kleszczami. Nie oznacza to iż piesek pozostający w mieście nie jest narażony na kontakt z kleszczem. Również w mieście występują kleszcze na krzaczkach zaraz przy bloku. Zdecydowanie lepsze i tańsze jest zapobieganie występowaniu choroby niż jej leczenie!

.

Niemal każdy kocha małe, przeurocze pieski i kotki.
Ale wiele osób przestaje się nimi interesować, kiedy dorosną.
W rezultacie tysiące zwierząt w różnym wieku pozbawionych opieki, wycieńczonych z głodu, zastraszonych, chorych, przemarzniętych, po prostu niechcianych – błąkają się po naszym kraju.
Wiele z nich codziennie ulega wypadkom na drogach, inne trafiają do schronisk, gdzie zestresowane i schorowane przedwcześnie umierają lub są uśmiercane z powodu przepełnienia schronisk.
A przecież to nie zwierzęta są winne, że się narodziły. To my nie kontrolujemy ich przyrostu naturalnego.
W Polsce już po raz trzeci Stowarzyszenie Obrońców Zwierząt „Arka” organizuje corocznie Ogólnopolski Dzień Sterylizacji Zwierząt, w którym zwierzęta poddawane są zabiegowi po preferencyjnych cenach. Biorą w nim udział kliniki weterynaryjne na terenie całego kraju.

Względy zdrowotne
Kastracja samca zapobiega nowotworom, powstaniu przepuklin oraz schorzeniom prostaty. Sterylizacja samicy zapobiega występowaniu ciąż urojonych oraz wielu groźnych chorób takich jak ropomacicze, nowotwory narządów rodnych, nowotwory sutków.
U samców najlepszy termin tego zabiegu wypada w 6-8 miesiącu życia. Samice zaleca się sterylizować przed pierwszą rują/cieczką. Po zabiegu przeprowadzonym w młodym wieku zwierzę wraca do zdrowia w ciągu 2-3 dni. Zabieg przeprowadzony u starszego lub chorego zwierzęcia wiąże się z ryzykiem, powrót do zdrowia trwa dłużej. Koszt zabiegu jest wyższy.

Liczby mówią
Nowotwory sutków powstają u 90% niewysterylizowanych kotek i 50% niewysterylizowanych suk. Liczba potomstwa jednej suki, które dalej się rozmnaża, może dojść do 50-200 sztuk tylko w ciągu jednego roku!

Odpowiedzialny opiekun nie dopuszcza do rozmnażania swoich podopiecznych, by nie przyczyniać się potem do tragedii zwierząt niechcianych. Odpowiedzialny opiekun jeśli nie zamierza używać swojego czworonoga do celów hodowlanych, powinien go poddać zabiegowi sterylizacji/kastracji.
Zabieg ten jest normą we wszystkich cywilizowanych krajach i najskuteczniejszą metodą unikania niepotrzebnego przychówku.

Lepsze zachowanie zwierzaka
Wykastrowany samiec staje się mniej pobudliwy i agresywny, nie stacza walk z rywalami, nie poszukuje samicy, nie oddala się od domu i nie naraża się na potrącenie lub śmierć pod kołami samochodu. Pies taki jest więc lepszym stróżem Twojego domostwa. Zabieg przeprowadzony u kocurów eliminuje nawyk znaczenia moczem o intensywnym zapachu pomieszczeń, w których przebywa.
Niewysterylizowana suka w okresie cieczki, która trwa około trzech tygodni, zostawia krwawe ślady w całym mieszkaniu, jest natarczywa, niespokojna, skłonna do ucieczek. Jej zapach wabi samce, które szukają jej towarzystwa i przybywają stadami nawet z odległych miejsc, by pod domem suki znaczyć teren i wyć.
Niewysterylizowana kotka to przeraźliwe miauczenie trwające kilka dni i powtarzające się po tygodniu przerwy, przywoływanie samców, które znaczą teren nieprzyjemnym zapachem wokół miejsca, gdzie mieszka nawołująca kotka.

Przygotowanie do zabiegu:

Suka nie może być w trakcie cieczki, kotka w czasie rui
Należy ustalić z lekarzem weterynarii, o której godzinie w przeddzień zabiegu podać zwierzakowi ostatni posiłek
Na dwie godziny przed zabiegiem należy odstawić wodę do picia
Zapytaj lekarza, czy musisz mieć „kubrak”, by założyć go zwierzakowi po zabiegu
Do kliniki zabierz ze sobą kocyk. Zoperowane zwierzę powinno być ciepło okryte
Zabierz ze sobą także książeczkę zdrowia zwierzaka, aby lekarz mógł wpisać przeprowadzony zabieg

.

Dr n. wet Piotr Jurka, Specjalista chorób psów i kotów, Warszawa.

Rozpoznawanie ciąży oraz monitorowanie rozwoju płodu.

W medycynie ludzkiej, w diagnostyce położniczo – ginekologicznej szeroko wykorzystuje się metodę USG do potwierdzenia ciąży, monitorowania rozwoju płodu, określenia wieku ciąży, liczby płodów oraz przewidywania terminu porodu. Zdecydowany wzrost zainteresowania w ostatnich latach wykorzystaniem tej metody w diagnostyce weterynaryjnej związany z szerszym dostępem do aparatów USG spowodował wzrost popytu na informacje związane z praktycznych wykorzystaniem tej metody w diagnostyce klinicznej. Hodowcy zwierząt często są zainteresowani potwierdzeniem ciąży w sposób nieinwazyjny, rozpoznaniem liczby płodów oraz określeniem terminu porodu co pozwala właściwie zaplanować czas oraz przygotować się do takiego porodu. Szczególnego znaczenia ma to w przypadku niechcianych pokryć czy pojedynczego krycia. Przypadki niechcianych pokryć i potencjalnej ciąży stawia problem odpowiedzi na pytanie o status ciąży.

Badanie USG jest metodą badawczą pozwalającą na wczesne rozpoznanie ciąży co ma szczególne znaczenie przy użyciu leków do przerywania niepożądanej ciąży. Funkcjonowanie urządzeń do wykonywania badania USG oraz podstawy techniczne są już powszechnie znane.
Zasadnicze znaczenie dla prawidłowego diagnozowania wieku ciąży u suk i kotek oraz przypuszczalnego porodu mają informacje dotyczące owulacji i zapłodnienia u tych zwierząt. Owulacja u psa jest spontaniczna. W tym czasie u suk pojawia się odruch tolerancji dla psa i suka może zostać pokryta. Jedną z charakterystycznych cech rozrodu psów jest to że owulacja następuje gdy oocyt jest w stadium pęcherzyka zarodkowego i jest niedojrzały do zapłodnienia. Dojrzewanie ich zachodzi w jajowodzie w czasie 2 dni po owulacji. Praktycznie, komórka jajowa jest zdolna do zapłodnienia w 3 do 5 dni po pierwszych objawach akceptacji samca. Plemniki mają zdolność do zapłodnienia w macicy i jajowodach od 6 do 7 dni . Stąd dokładny czas zapłodnienia jest trudny do określenia u suki. To komplikuje możliwość rozpoznania wieku ciąży ( gestational age – GA ) oraz liczby dni do porodu ( days before parturition – DBP ) na podstawie zdjęć USG oraz ich pomiarów. Na przykład właściciel suki która została pokryta dwukrotnie w 10 i 12 dniu od początków plamienia chciałby wiedzieć kiedy ma się spodziewać terminu porodu. Można określić to na drodze pośredniej poprzez wykorzystanie stężenia progesteronu przy użyciu komercyjnych testów. Znaczna trudność w klinicznym określeniu właściwego momentu zapłodnienia komórki jajowej może prowadzić do błędnego rozpoznania GA i postawienia fałszywej diagnozy.
U kotek owulacja zostaje sprowokowana poprzez akt kopulacji na zasadzie bodźca nerwowego i w zależności od liczby pokryć następuje w 46 do 52 godzin po pierwszej kopulacji. W przeciwieństwie do suki u kotki już po 64 godzinach od pierwszego krycia obserwowano zarodki w stadium od 1 do 4 blastomerów.

Praktycznie rozpoznawać ciążę możemy za pomocą klasycznego badania palpacyjnego, ultrasonograficznego oraz radiologicznego. Skuteczność tych metod jest uzależniona od czasu w którym będziemy oznaczać ciążę. Ostatnie badania wskazują iż RTG jest w 100% skuteczny w przypadku oznaczania ciąży w jej ostatnim trymestrze, odpowiednio USG miało 94 % skuteczności a palpacja 88%. Wczesna diagnoza ciąży może być postawione poprzez badanie palpacyjne między 21 a 35 dniem od wyrzutu LH. Jest to łatwe i odpowiedni czas dla oznaczenia ciąży. Wcześniejsze badanie jest trudne ze względu na małą macicę. Powyżej 35 dnia pojedyncze ampuły ciążowe mogą być nie rozpoznawalne ze względu na ogólne powiększenie macicy. Pewne rentgenowskie rozpoznanie ciąży może być postawione po 45 dniu od wyrzutu LH u suk ( powiększenie cienia macicy oraz mineralizacja kośćca płodów ) oraz między 36 a 45 po kryciu u kotek.
Generalnie akceptowany jest pogląd iż przy użyciu USG nie można dokładnie określić liczby płodów. 20-24. Jednak między 28 a 35 dniem ciąży jest możliwość stosunkowo łatwego określenia liczby płodów. Problem jednak polega na tym, iż na ekranie ultrasonografu można zobaczyć tylko część rogów macicy. Jednocześnie ten sam płód można zobaczyć kilka razy lub nie zobaczyć wcale. W trakcie klinicznej oceny ciąży informujemy właściciela o ograniczeniach w określaniu liczby płodów za pomocą USG. Jednocześnie należy poinformować, iż w ostatnim trymestrze ciąży istnieje możliwość dokładnego określenia liczby płodów poprzez badanie RTG ( Po zmineralizowaniu kośćca płodów ).

Ultrasonograficzne rozpoznawanie ciąży u suk i kotek jest podobne, lecz występują tutaj pewne różnice. Ultrasonograf może być użyty już około 10 dnia po pokryciu u suk oraz 11 dnia po pokryciu u kotów, lecz raczej w celach doświadczalnych ze względu na wysoką możliwość postawienia fałszywej diagnozy. W pierwszym okresie na obrazie USG widoczne jest powiększenie wielkości macicy u suk 7 dni po pokryciu i w 4 dniu u kotek. Należy jednak pamiętać, że u suk i kotek jest to normalne powiększenie wielkości macicy tła hormonalnego, występujące również u zwierząt nieciężarnych. Pierwszym objawem potwierdzającym ciążę jest obecność pęcherzyka ciążowego (określanego jako blastocysta, jama kosmówkowa, pęcherzyk zarodkowy). Pęcherzyk ciążowy jest po prostu dojrzewającą blastocystą, wewnątrz której rozwija się zarodek (embrion). W 20 dniu od krycia jest to realny czas na wczesne oznaczanie ciąży . W tym okresie czasu jednak istnieje znaczne ryzyko postawienia zarówno fałszywie dodatniej i ujemnej diagnozy, gdyż pęcherzyk ciążowy jest bardzo małych rozmiarów. Taki obraz można również uzyskać obserwując zgazowane jelito na przekroju. Klinicznie najlepiej umawiać się z klientem po 30 dniu od ostatniego krycia ( około 23 do 25 dzień ciąży, bez żadnej wątpliwości gdyż jest to maksymalny czas w jakim plemniki są zdolne do zapłodnienia ). Wtedy wewnątrz pęcherzyka ciążowego można stwierdzić obecność embrionu a tym samym potwierdzić ciążę.

.

Dr n. wet Piotr Jurka, Specjalista chorób psów i kotów, Warszawa.

W okresie pierwszych 5-6 tygodni, liczącej około 9 tygodni ciąży, suki wykazują niewielką lub brak zmiany w zapotrzebowaniu pokarmowym. Wynika to między innymi z niewielkiego w tym czasie wzrostu płodów. U suk o optymalnej masie ciała należy wówczas stosować ilości karmy zaspokajające potrzeby bytowe z okresu przed ciążą. Około 4 tygodnia ciąży następuje krótkotrwałe, ale wyraźne samoistne obniżenie spożycia karmy.
Niezwykle ważne dla dalszego żywienia i postępowania z suką jest określenie lub wykluczenie przez lekarza weterynarii ciąży. Ze względu na specyficzny układ hormonów u suki będzie podobnie się zachowywać aż do wysokiej ciąży. Niesie to za sobą możliwość przekarmiania i znacznego otłuszczenia suki nieciężarnej.
W ostatnich 3-4 tygodniach ciąży ilość podawanego pokarmu należy stopniowo zwiększać tak, aby do czasu oszczenienia suka otrzymywała 15-25% więcej karmy w stosunku do dawki bytowej. Również wzrost masy ciasta w okresie przedporodowym nie powinien przekraczać 15-25%. Jest to proste, gdy zwierzę jest karmione gotowymi pełnoporcjowymi karmami suchymi które zwykle zawierają miarkę umożliwiającą podanie odpowiedniej ilości pokarmu. Podobnie jest w przypadku pełnoporcjowych karm półwilgotnych, gdzie wyliczona jednorazowa dawka stanowi określoną część opakowania.
W okresie ciąży, a zwłaszcza podczas wyżej wspomnianych 3-4 ostatnich jej tygodni, najlepiej stosować dobrej jakości pełnoporcjową karmę przewidzianą na okres wzrostu i laktacji. Zbędne są wówczas jakiekolwiek dodatki mięs, mleka, witamin czy związków mineralnych. Uzupełnianie diety witaminą D i wapniem w celu zapobieżenia tężyczce poporodowej, zamiast oczekiwanych efektów może spowodować wapnienie tkanek miękkich i anomalia rozwojowe u szczeniąt. Dawka dzienna powinna być podzielona co najmniej na 2 porcje lub udostępniona suce ad libitum. Dotyczy to zwłaszcza żywienia na około 10 dni przed końcem ciąży u suk oczekujących dużego miotu. Następujące na parę dni przed porodem zmniejszenie, a następnie brak zainteresowania karmą, są jednymi z jego zwiastunów.
Stosowanie karmy w całości przygotowanej w domu jest z założenia obciążone największym błędem, którego zminimalizowanie wymaga wiedzy opiekuna oraz jego czasu i pracy. Niezbędna wydaje się wtedy konsultacja z ekarzem weterynarii, który może pomóc w prawidłowym dobraniu odpowiednich składników pokarmowych. Nie należy zapominać także o koniecznym w tego typu żywieniu dodatku preparatów mineralno- witaminowych w ilościach zalecanych przez producentów.

Żywienie suki w okresie karmienia szczeniąt.
Po porodzie masa ciała suk właściwie żywionych w czasie ciąży tyko nieznacznie odbiega od ich masy wyjściowej. Nie są zatem tworzone naturalne zapasy na okres rozpoczynającej się w czasie porodu laktacji, która wiąże się z gwałtownie rosnącym zapotrzebowaniem na energię i substancje odżywcze. Jakość żywienia w okresie laktacji jest dlatego szczególnie ważna. Suka bowiem, aby wyprodukować wystarczającą ilość dobrej jakości siary i mleka, dla zaspokojenia potrzeb szybko rosnących i rozwijających się szczeniąt, musi w tym czasie zjeść, strawić, wchłonąć oraz zmetabolizować znacznie więcej pokarmu. Podstawowym warunkiem uzyskania prawidłowej laktacji jest jednak, zarówno u suk, jak i u kotek, przede wszystkim dostęp do dobrej jakości świeżej wody, na którą zapotrzebowanie wyraźnie wzrasta.
Najprostszym sposobem określenia potrzebnej ilości karmy w poszczególnych fazach laktacji jest podawanie jej według następującego przepisu:
– pierwszy tydzień – 1,5 dawki karmy pokrywającej potrzeby bytowe,
– drugi tydzień 2,0 dawki,
– trzeci tydzień – do odstawienia szczeniąt 3,0 dawki wyjściowej.
Jednakże sposób ten jest równocześnie niedokładny, gdyż zakłada średnią liczbę szczeniąt w miocie. Zachowany jest tu jednak właściwy schemat stopniowego zwiększania dawki, aż do następującego w trzecim tygodniu laktacji jej szczytu, kiedy zapotrzebowanie żywieniowe jest największe. Maksymalna dawka pokarmowa powinna być stosowana aż do odstawienia szczeniąt, czyli około 6-8 tygodnia po porodzie. Nie wpływa na to fakt, iż od około 4 tygodnia część szybko rosnącego zapotrzebowania szczeniąt pokrywana jest przez ich dokarmianie.
Wielkość dawki dla suki powinna jednak w sposób bezpośredni zależeć od liczby szczeniąt w miocie. Na każde z nich w szczycie laktacji podajemy 25% karmy więcej niż zwykle. Można także kierować się rzeczywistą ilością mleka spożywanego przez szczenięta, ważąc je przed dostawieniem do sutek matki oraz po jedzeniu. Brak świadomości hodowców o wielokrotnie większym zapotrzebowaniu energetycznym suki w laktacji grozi bezwzględnie niedoborowym żywieniem. Dostarczanie zaś karmy w dowolnej ilości może spowodować powstanie nadwagi, co występuje głównie u suk z małymi miotami.
Małe suki z dużymi miotami często nie są w stanie pobrać wystarczającej ilości pokarmu nawet wówczas, gdy jest on podawany w wielu małych porcjach. Użyteczna metodą może być wówczas stosowanie dobrej jakości karm przeznaczonych dla kotek w okresie laktacji z powodu ich wyższej strawności i zawartości energii. Jeśli nie przyniesie to spodziewanego efektu lub suka z innych powodów nie wytwarza odpowiedniej ilości mleka, w celu zapewnienia szczeniętom prawidłowego rozwoju należy je dokarmiać.
Prostym wyznacznikiem odpowiedniego żywienia stosowanego w okresie laktacji i odchowu szczeniąt, a zwłaszcza właściwej ilości i dostępności energii, jest zachowanie optymalnej masy ciała suki po zakończonej laktacji.
Odsadzanie, mające zazwyczaj miejsce około 7 tygodnia życia szczeniąt, jest również bardzo istotnym momentem z punktu widzenia żywienia. Ograniczenie podawania karmy zapobiega wystąpieniu u suki dolegliwości towarzyszących temu okresowi. Jest to szczególnie ważne przy obfitej laktacji związanej z licznymi miotami. Dobrym sposobem odsadzania jest rozłączenie suki i miotu na okres dnia i jednoczesne wstrzymanie podawania karmy suce, natomiast udostępnienie jej szczeniętom. Na noc należy ponownie dostawić szczenięta do suki, uniemożliwiając im pobieranie innego pokarmu. Ostateczne rozdzielenie matki i miotu ma miejsce następnego dnia. Następnie należy stopniowo powracać do karmy stosowanej przed okresem reprodukcyjnym, zwiększając jej ilość tak, aby po paru dniach od odsadzenia suka otrzymywała ilość potrzebna do zaspokojenia potrzeb bytowych.
Niewłaściwie zbilansowana dieta szybko doprowadza do wyczerpania zapasów substancji odżywczych lub pogłębia niedobory często istniejące już przed okresem reprodukcyjnym. Deficyty powstają także przy stosowaniu karm właściwie skomponowanych, ale cechujących się zbyt niską strawnością.

Ujemne skutki złego żywienia suk przed i po porodzie.

Zarówno bezwzględnie, jak i względnie niedoborowe żywienie jest często powodem słabych osiągnięć reprodukcyjnych samic. Przyczynia się do stosunkowo niskiej płodności, obniżenia liczby płodów w miocie, zwiększonej (20-30%) śmiertelności nowo narodzonych szczeniąt lub potworkowatości płodów. U suk doprowadza do utraty kondycji (wyczerpania zapasów tłuszczu, zaniku mięsni), a także do niekontrolowanego odwodnienia. Jest ono spowodowane zwiększonym spożyciem karm niedoborowych energetycznie, które ma na celu zbilansowanie potrzeb. Tymczasem przynosi odwrotny skutek, bowiem w efekcie doprowadza do obniżenia strawności całkowitej karmy i wystąpienia biegunek. Wpływa to niekorzystnie na przebieg laktacji. Ilość i wartość biologiczna siary jest zmniejszona także na skutek osłabienia czynności układu odpornościowego suki niedożywionej w czasie ciąży. Zwykle ma miejsce zmniejszona produkcja lub brak mleka, jak również zmiany w samym gruczole mlekowym, powodowane obniżeniem odporności miejscowej. Niedobór energii doprowadza też do hipoglikemii rozwijającej się głównie w ostatnim okresie ciąży. Może to wywoływać zaburzenia porodu z uwagi na pojawiającą się wówczas atonię macicy. Stan ten dotyczy także okresu poporodowego, w którym często dochodzi do zatrzymania łożysk oraz osłabionej inwolucji macicy, a w konsekwencji do zapalenia błony śluzowej macicy (endometritis) i ropomacicza (pyometra).
Pośrednio wpływ niedoborów na szczenięta przejawia się w postaci osłabionej czynności układu odpornościowego. Układ immunologiczny w okresie formowania i rozwoju wykazuje bowiem wysoka podatność na trwałe uszkodzenia wynikające z zakłóceń żywieniowych lub metabolicznych. Skutkuje to już wkrótce po narodzinach (np. zespołem słabnięcia szczeniąt) lub w przyszłości (np. obniżoną skutecznością szczepień), nawet mimo stosowania w tym okresie karm najwyższej jakości.

.

Ciąża i poród to szczególny czas dla każdej kotki. Najczęściej odbywa się bez zakłóceń i zgodnie z naturą, ale niekiedy potrzebna, a wręcz niezbędna jest nasza pomoc. O zapewnieniu przyszłej kociej mamie bezpieczeństwa w czasie całej ciąży aż do rozwiązania z dr. hab. n. wet. Piotrem Jurką, specjalistą chorób psów i kotów, nauczycielem akademickim na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie oraz właścicielem Ochockiego Centrum Weterynaryjnego „Ginvet” rozmawia Barbara Sieradzan.

Barbara Sieradzan: Jak rozpoznać, że kotka jest w ciąży?
Piotr Jurka: Przyjmuje się, że jeśli kotka jest wielokrotnie (5–6 razy w ciągu dnia) pokryta przez kocura, zwłaszcza 3–4 dnia rui, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że jest w ciąży.Przez pierwsze trzy tygodnie ciąży nie ma konkretnych jej objawów. Można o niej domniemywać, jeśli kotka co dwa tygodnie miała ruję, a mijają trzy i ruja nie występuje. Po trzech tygodniach ciąży zmienia się kolor obwódki wokół sutków na różowy bądź jasnoczerwony; sutki stają się bardziej sprężyste. Zmiana ta jest spowodowana wzrostem jednego z hormonów, odpowiedzialnego za podtrzymanie tego stanu.Między 21 a 30 dniem warto zgłosić się do lekarza weterynarii, by potwierdzić ciążę badaniem USG (jest nieinwazyjne i dobrze znoszone przez kotkę). To ważne, gdyż podobne objawy będą występowały u kotek, u których z różnych przyczyn doszło do utraty ciąży. Dobrze jest to sprawdzić choćby z tego powodu, że ciężarną kotkę należy inaczej karmić niż tę, która w ciąży nie jest.

Mówimy tu oczywiście o macierzyństwie planowanym. A jak możemy stwierdzić ciążę u kotki, która trafiła do nas przez przypadek i nic o niej nie wiemy?
To zależy, jakie mamy wobec niej zamiary. Jeśli ciąża jest niepożądana, kotka jest za młoda, rodziła niedawno, była kryta niewłaściwym kocurem lub są inne powody, można ją na wczesnym etapie (21–30 dzień ciąży) usunąć. Robi się to poprzez podanie dwóch zastrzyków, które nie powodują skutków ubocznych dla przyszłej rozrodczości kotki, a prowadzą do resorpcji (czyli wchłonięcia przez organizm matki zarodków/płodów), bez ich wydalania na zewnątrz i bez stresu dla kotki. Każda próba późniejszego usunięcia ciąży obarczona jest większymi konsekwencjami dla zdrowia. My, lekarze, ze względów etycznych nie usuwamy jej powyżej 45 dnia.

Jak powinniśmy opiekować się brzemienną kotką?

Jeśli ciąża jest planowana, powinniśmy przygotować do niej kotkę. Już przed rują należy ją odrobaczyć i zaszczepić. Musi być w odpowiednim wieku i w dobrej kondycji ogólnej. Jestem zdania, że brzemiennej kotce nie powinno się podawać substancji chemicznych mogących mieć wpływ na rozwój płodów – ostrożnie więc z preparatami przeciwkleszczowymi i odrobaczającymi, szczególnie w drugiej połowie ciąży. Niektóre firmy farmaceutyczne dopuszczają stosowanie tych preparatów dla ciężarnych kotek, aczkolwiek ich skutki uboczne nie są do końca zbadane. Zatem jakieś ryzyko istnieje.

Przebieg ciąży powinien być nadzorowany. Opiekunowie dostają ode mnie listę objawów, na które powinni zwrócić uwagę. Zalecam kontrolę lekarsko-weterynaryjną raz na dwa tygodnie, podczas której badam kotkę, robię jej USG, sprawdzam parametry życiowe matki i płodów. W ten sposób mogę w porę wychwycić niekorzystne zmiany mogące mieć wpływ na rozwój ciąży (infekcje bakteryjne, wirusowe, niedobory żywieniowe, hormonalne i inne). Zbyt późna interwencja może być zagrożeniem zarówno dla kotki, jak i dla płodów.
W zaawansowanej ciąży obumarły płód nie zostanie już zresorbowany i może stać się źródłem zakażenia organizmu kotki, co prowadzi niekiedy do konieczności usunięcia całego układu rozrodczego.Z kolei poronienie czy resorpcja płodów ma wpływ na psychikę kotki i może zagrażać jej dalszej rozrodczości.

Jak postępować w przypadku kotek wychodzących?
W czasie ciąży powinniśmy znacznie ograniczyć wychodzenie kotki na zewnątrz. Nie będzie to łatwe, jeśli kotka jest do tego przyzwyczajona. Należy więc jeszcze przed planowaną ciążą stopniowo to ograniczenie wprowadzać. Jeśli możemy, zróbmy jej niewysoką wolierę, z której nie wydostanie się na zewnątrz i nie będzie przez płot biegać do sąsiada. Ciężarna kotka często beztrosko się wspina, skacze z dużej wysokości, co stanowi dla niej i dla płodów potencjalne ryzyko. W pierwszej połowie ciąży może to jeszcze być akceptowalne, ale gdy brzuszek jest już znacznie powiększony, należy jej uniemożliwić gwałtowne skoki czy wspinaczki, gdyż każdy uraz może prowadzić do deformacji płodu, odklejania się łożysk, resorpcji płodów czy poronienia.

Czy ciężarne kotki mają zachcianki kulinarne?
Wszystkie samice tak mają! Rozwijające się płody zwiększają zapotrzebowanie matki na określone składniki pokarmowe. U kotki, której zapewnimy zbilansowaną, wysokobiałkową karmę, zachcianki te będą słabo zauważalne. Ciężarną kotkę karmimy inaczej, niż przed ciążą. Koty nie lubią eksperymentów żywieniowych i radykalne zmiany karm niosą ryzyko, że kot ich nie zaakceptuje. Dlatego też ową wzbogaconą karmę należy wprowadzać stopniowo, już od początku ciąży. Zalecałbym raczej odpowiednią karmę przemysłową, niż domowe jedzenie, gdyż będziemy mieli pewność, że zawiera ona wszystko to, co kotce i płodom jest potrzebne. Dietę dobrze jest ustalić z lekarzem prowadzącym i nie stosować na własną rękę dodatkowych suplementów, by nie „przedobrzyć”.

Między trzecim a czwartym tygodniem ciąży wprowadzamy częstsze, ale mniej objętościowe posiłki, i ta reguła obowiązuje aż do porodu. Rozwijające się i powiększające płody zmniejszają możliwości poszerzenia się żołądka, „zabierając” mu niejako miejsce – kotka nie może zjeść dużo na jeden raz. Trzeba też pamiętać o stałym dostępie do świeżej wody.

Czy powinniśmy przygotować kotce nowe legowisko?
Koty zapamiętują te miejsca, w których czują się bezpiecznie. W takim też miejscu zechce rodzić nasza kotka. Dobrze, żeby nie była to jednak szafa, łóżko czy fotel, ale cichy, spokojny, w miarę ciemny i ciepły azyl, do którego będziemy mieli zapewniony dostęp, by kontrolować przebieg porodu. Warto więc od 2–3 tygodnia ciąży przygotować kotce kojec porodowy, który można ustawić w miejscu dotychczasowego jej legowiska. Kotka zdąży przyzwyczaić się do nowego miejsca. Może być to sześcienne, drewniane czy kartonowe pudełko o boku około 50 cm z wejściem o szerokości 15 cm. Od góry powinna być możliwość zainstalowania lampy dogrzewającej kocięta. W pierwszych dniach po urodzeniu u kociąt nie występuje zjawisko termoregulacji, łatwo więc o ich wychłodzenie, co może prowadzić nawet do śmierci. Dogrzewanie kociąt należy robić punktowo od góry bądź od dołu (najlepsza będzie tu poduszka elektryczna), nie zaś całościowo (np. piecykiem). Przegrzana kotka, która ma stałą, wyższą od kociąt temperaturę ciała, może zechcieć przenieść potomstwo w inne miejsce.

W którym momencie następuje poród i jakie są jego pierwsze symptomy?
Poród następuje po 60–63 dniach ciąży, u niektórych ras w 65 dniu – po tym czasie należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem, ponieważ jeśli ciąża nie została wcześniej potwierdzona badaniem, brak porodu może oznaczać, że… kotka w ciąży nie jest. Informację o konieczności rozpoczęcia porodu matka otrzymuje od kociąt. Koty są zwierzętami wielopłodowymi, więc jeśli kotka ma tylko jednego lub dwa kociaki, nie ma wystarczającej informacji do rozpoczęcia porodu. Prowadzi to do przedłużenia czasu ciąży do 68–70 dnia. Kociaki rosną i stają się za duże, by kotka mogła je urodzić naturalnie, a wtedy musimy wykonać zabieg cesarskiego cięcia. Można temu zapobiec i za pomocą leków nowej generacji zainicjować naturalne mechanizmy porodowe już wcześniej. W ciągu 30–32 godzin powinien nastąpić poród.

Poród składa się z trzech części: otwieranie się szyjki macicy, wypieranie płodów i wypieranie łożysk. Przy otwieraniu się szyjki macicy odchodzi również czop śluzowy, blokujący wejście do macicy, otwierając tym samym drogę do wyjścia kociaków na świat. Trwa to około sześć godzin. Kotka jest w tym czasie zaniepokojona, chroni się w ciemnym miejscu lub chodzi za opiekunem, domagając się opieki, dyszy, nie ma ochoty na jedzenie.

Po otwarciu szyjki macicy zaczyna się druga faza porodu, przejawiająca się z początku słabymi, lecz potem widocznymi już skurczami. Najpierw wydostają się błony płodowe w postaci szarego bąbelka, po pęknięciu którego odchodzą wody płodowe. Potem następuje faza wypierania płodów, która u kotek zwykle trwa krótko, 15–30 minut na jednego kociaka. Kotka może w ciągu godziny urodzić nawet cztery kocięta, a po kilkugodzinnej przerwie kolejnego. Może też co pół godziny rodzić następne kociaki, aż do momentu, gdy wyda na świat wszystkie. Jeśli wcześniej określiliśmy liczbę płodów, łatwo będzie nam stwierdzić, czy kotka zdołała urodzić do końca.

Każdy kociak rodzi się w odrębnym łożysku, z wyjątkiem bliźniąt jednojajowych, które są rzadkością. Często po każdym kociaku od razu wypierane jest jego łożysko, czasem wychodzą one na końcu. Stanowi to trzecią fazę porodu.Podczas drugiej i trzeciej fazy kotka stara się usunąć wszystkie oznaki swojego porodu, czyli wylizuje wody płodowe, stara się zjeść błony płodowe. Jest to zachowanie instynktowne, mające chronić jej potomstwo – pozostałości poporodowe informują potencjalnych wrogów o istnieniu kociąt. Jednak zjadanie wielu łożysk może się skończyć dla kotki biegunką. A to z kolei niesie za sobą ryzyko zmian składu mleka produkowanego przez kotkę, co w konsekwencji może się przyczynić do wystąpienia biegunki u kociąt. Z kolei łożyska są źródłem hormonów stymulujących macierzyństwo kotki. Dlatego pozwólmy jej zjeść jedno lub dwa, a resztę usuńmy. Kotka intensywnie wylizuje młode, nawiązując w ten sposób więź z potomstwem.

W jakim stopniu powinniśmy ingerować w poród, wejść w rolę akuszerów?
Kotki najczęściej dobrze radzą sobie z porodem. Jeśli relacja opiekuna ze zwierzęciem jest bardzo dobra, pozwala ono sobie pomagać. Musimy monitorować przebieg porodu, gdyż może dojść do przygniecenia kociaka, uduszenia się go wodami płodowymi czy częścią łożyska; możemy być też potrzebni do udrożnienia noska, wytarcia kociaka czy podwiązania pępowiny. Trzeba więc mieć przygotowane narzędzia: odkażone nożyczki, bawełnianą nić. Pępowinę podwiązujemy około trzy cm od brzuszka, następnie nad węzełkiem odcinamy ją i wyrzucamy razem z łożyskiem, a kociaka podajemy matce do wylizania. Kotka najczęściej sama odgryza pępowinę, zgniatając jednocześnie końce naczyń krwionośnych, co minimalizuje krwawienie. Naszym zadaniem jest nie przeszkadzać w prawidłowym porodzie, a interweniować wówczas, gdy kotka sobie nie radzi.

Dla opiekuna ważna jest natomiast świadomość, że w razie komplikacji może się zwrócić do lekarza weterynarii o pomoc, na przykład kiedy położenie płodu jest nieprawidłowe lub występuje wręcz konieczność wykonania cesarskiego cięcia. Jednakże po zakończonym pomyślnie porodzie warto poprosić o wizytę lekarza weterynarii, by sprawdził, czy aby na pewno wszystkie kocięta się urodziły oraz by zbadać nowo narodzone.

Czy cesarskie cięcie może mieć dla naszej kotki przykre konsekwencje?
Każdy zabieg chirurgiczny jest ingerencją, która może pozostawić ślad w organizmie. Cesarskie cięcie można wykonywać wielokrotnie, lecz występuje ryzyko, że każdy kolejny zabieg doprowadzi do zmian, które będą miały wpływ na następne ciąże.

Czy kotka w połogu, czyli po urodzeniu kociąt, wymaga opieki?
To dla niej trudny czas. Dopóki karmi młode, należy ją równie dobrze odżywiać jak w ciąży, można karmić rzadziej, lecz obficiej. Karma musi być bogata w białko, węglowodany i tłuszcze oraz zawierać dużo mikro- i makroelementów oraz witamin. Kotka karmi od pięciu nawet do ośmiu tygodni. Musimy też dopilnować, żeby przejęta macierzyństwem nie zapominała o swoich potrzebach fizjologicznych, takich jak oddawanie kału i moczu, co się niektórym kotkom zdarza.

A jeśli w domu jest więcej kotów, jak mogą one traktować ciężarną kotkę, a potem ją oraz kociaki?
Pozycja matki-kotki w stadzie ogromnie wzrasta, w związku z tym w razie potrzeby ma ona zapewnioną pomoc również innych kotek. Gdy więc nie ma pokarmu lub ma go za mało, by wykarmić potomstwo, zdarzają się nawet matki zastępcze.Natomiast kocury, nawet te dominujące w stadzie, ustępują, nie przejawiają agresji, gdyż boją się wejść w drogę kotce z młodymi.

Może utkwił Panu w pamięci jakiś ciekawy przypadek związany z porodem?
Jedna z moich pacjentek, kotka rasy maine coon, ma tak słabe objawy rujowe, że opiekunowie nie wiedzą, kiedy przechodzi ruję. Pewnego razu postanowili dokupić jej kocura, który miał być jej partnerem do krycia. Kocur wykrywał jej ruje, dochodziło do krycia i już dwukrotnie kotka bez problemu zaszła w ciążę. Ciąża przebiegała prawidłowo, tyle że kotce… ani się śniło rodzić. W 67 dniu ciąży podjęto decyzję o wywołaniu porodu. Po dwóch dobach kotka nadal rodzić nie zamierzała. Parametry kociąt zaczęły się stopniowo pogarszać, gdyż małe rosły i miały coraz mniej miejsca. Nie było wyjścia, ciążę rozwiązaliśmy 70 dnia za sprawą cesarskiego cięcia.Urodziły się zdrowe, dorodne kocięta, którymi matka… w ogóle się nie zajęła. Nazwaliśmy ją Księżniczką, bo: „jak już mnie zmuszacie, to owszem, w ciążę zajdę, donoszę, ale musicie za mnie urodzić i wykarmić, ja się tym zajmować nie będę”. W następnej ciąży było identycznie!

Jednocześnie nie stwierdziliśmy żadnych nieprawidłowości w jej budowie, czy zaburzeń hormonalnych. Ta kotka zwyczajnie nie miała chęci na bycie matką.

Bardzo dziękuję za rozmowę.

W poprzednim artykule z cyklu „Lekarz weterynarii” nasza kotka została mamą. Teraz zajmijmy się zatem nie tylko nią, ale i jej dziećmi. O kociej pediatrii ze znanym już Czytelnikom KOCICH SPRAW dr. hab. n. wet. Piotrem Jurką, specjalistą chorób psów i kotów, nauczycielem akademickim na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie i właścicielem Ochockiego Centrum Weterynaryjnego „Ginvet” rozmawia Barbara Sieradzan.

Barbara Sieradzan: Ile kociąt może przyjść na świat w jednym w miocie?
Dr hab. n. wet. Piotr Jurka: Jest to ściśle skorelowane z rasą, ale w typowym, prawidłowym miocie najczęściej 3–6 kociąt; są też kotki, które rodzą dziewięć kociaków, oraz takie, które regularnie mają tylko po dwa młode.

Jak w chwili narodzin funkcjonuje organizm kociaka?
Gdy rodzi się mała cudowna kulka, najpierw mokra, potem sucha, ślepa i głucha, bez możliwości samodzielnego oddawania kału i moczu oraz termoregulacji, jest całkowicie uzależniona od matki. Kociak rodzi się z temperaturą ok. 34–35 stopni Celsjusza i czerpie ciepło z otoczenia. Matka ogrzewa go, karmi, prowokuje oddawanie moczu i kału poprzez wylizywanie podbrzusza.

Kiedy aktywizują się u kociaka zmysły?
Mniej więcej po 8–12 dniach zaczynają się otwierać oczy oraz kanały słuchowe (choć może to trwać nawet do 20 dni). Oczy po otwarciu mogą być mętne i niedowidzące, przezierność rogówki poprawia się stopniowo i prawidłowe widzenie kociak osiąga w wieku ok. 3–4 tygodni.

Dwa lata temu rozmawialiśmy z dr. n. wet. Piotrem Jurką o kociej ciąży, porodzie i wychowywaniu kociąt. Dziś wracamy do naszego specjalisty, który w międzyczasie otrzymał tytuł prof. nadzw. dr. hab. n. wet., by poprosić go o rozmowę na trudniejsze tematy, jakimi są: kastracja, sterylizacja i aborcja.

Z prof. nadzw. dr. hab. n. wet. Piotrem Jurką rozmawia Barbara Sieradzan.

Barbara Sieradzan: My, laicy, często mylimy pojęcia kastracji i sterylizacji. Tym bardziej trudnym terminem wydaje się więc sterylizacja aborcyjna.
Prof. nadzw. dr hab. n. wet. Piotr Jurka: Uporządkujmy więc te terminy. Nie ma takiego pojęcia, jak chirurgiczna sterylizacja aborcyjna. Zapewne ma pani raczej na myśli pozbycie się niechcianej ciąży drogą farmakologiczną, niezapobiegające następnej ciąży. Ale po kolei.
Wyróżniamy dwa sposoby przerwania zdolności rozrodczej kotów. Pierwszy z nich to zabieg kastracji, polegający na trwałym wyłączeniu zdolności rozrodczej samca bądź samicy. Najczęściej polega on na chirurgicznym usunięciu całości lub części narządów rozrodczych lub na podwiązaniu jajowodów u samic czy nasieniowodów u samców. Teoretycznie podwiązanie jest zabiegiem odwracalnym, ale w weterynarii z pewnością nie damy rady przywrócić zdolności rozrodczej, w związku z tym zabiegi te klasyfikowane są jako kastracja. Mamy tutaj do czynienia z przeniesieniem z medycyny ludzkiej, gdzie zabiegi podwiązania jajowodów lub nasieniowodów mają wyłączyć płodność czasowo.
Z kolei zabieg sterylizacji to okresowe pozbawienie zdolności rozrodczych samca lub samicy.
Przykładem może być sterylizacja chemiczna poprzez podawanie kotce leków antykoncepcyjnych.

Mamy spory wybór środków antykoncepcyjnych, na przykład krócej działające tabletki lub preparaty w iniekcji o dłuższym działaniu. Powodują one wstrzymanie rui bądź jej przesunięcie w czasie, bez której kotka nie pozwoli się pokryć. Ponadto dają możliwość regulowania okresu, kiedy chcemy, by kotka nie zachodziła w ciążę.
Nie jest to rozwiązanie bez wad.

Wadą tej metody jest konieczność bardzo ścisłego przestrzegania terminu podawania tabletki, gdyż inaczej ruja może wystąpić nawet następnego dnia po zakończeniu działania tabletki ostatnio podanej. Przeważnie kotki dobrze tolerują te środki, ale przy dłuższym stosowaniu mogą wystąpić skutki uboczne, z ropomaciczem czy problemami nowotworowymi włącznie. To bardzo indywidualna sprawa; mam kocie pacjentki, które od lat zabezpieczane są w ten właśnie sposób i mają się dobrze. Po tak długim stosowaniu u kotki może wystąpić ruja, ale często zdarza się, że zwierzę jest już trwale bezpłodne.